Przejdź do zawartości

PWS-42

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
PWS-42
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

Podlaska Wytwórnia Samolotów

Konstruktor

Zygmunt Jabłoński
Kazimierz Nowicki

Typ

samolot myśliwski

Konstrukcja

dolnopłat o konstrukcji drewnianej/mieszanej

Załoga

1

Historia
Liczba egz.

makieta w budowie (1939)

Dane techniczne
Napęd

1 silnik gwiazdowy Gnome-Rhône 14M7 Mars

Moc

537 kW (730 KM)

Wymiary
Rozpiętość

ok. 9 m

Długość

ok. 7,1 m

Wysokość

ok. 2,4 m

Powierzchnia nośna

ok. 16 m²

Masa
Własna

ok. 1450 kg

Użyteczna

ok. 450 kg

Startowa

ok. 1900 kg

Osiągi
Prędkość maks.

520 km/h

Prędkość przelotowa

380 km/h

Prędkość minimalna

100 km/h

Prędkość wznoszenia

ok. 9 m/s

Pułap

ok. 8000 m

Zasięg

750 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 PWU wz. 36 kal. 7,92 mm

PWS-42 – projekt polskiego jednomiejscowego samolotu myśliwskiego w układzie dolnopłatu z końca lat 30. XX wieku konstrukcji inż. Zygmunta Jabłońskiego oraz inż. Kazimierza Nowickiego. W 1939 roku w Podlaskiej Wytwórni Samolotów w Białej Podlaskiej trwała budowa makiety samolotu, którą przerwał wybuch II wojny światowej. Prototyp myśliwca miał być gotowy do lotu latem 1940 roku.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Przewidziany do napędu PWS-42 silnik Gnome-Rhône 14M7 Mars.

Wiosną 1939 roku Dowództwo Lotnictwa zamówiło w trzech krajowych wytwórniach projekty tzw. „lekkich samolotów myśliwskich”[1][2]. Kierując się doświadczeniem zakładów i stopniem opanowania technologii produkcji Państwowym Zakładom Lotniczym w Warszawie zlecono budowę samolotu konstrukcji metalowej (PZL.45 Sokół), Doświadczalne Warsztaty Lotnicze otrzymały zadanie stworzenia myśliwca konstrukcji mieszanej (RWD-25), zaś w Podlaskiej Wytwórni Samolotów miała powstać pościgowa maszyna konstrukcji drewnianej[2][3]. Wszystkie samoloty miały być napędzane francuskim silnikiem gwiazdowym Gnome-Rhône 14M Mars[2][4]. Po oblataniu prototypów tych trzech myśliwców i przeprowadzeniu prób w Instytucie Technicznym Lotnictwa Dowództwo Lotnictwa miało wybrać najlepszą konstrukcję, która miała trafić na wyposażenie eskadr myśliwskich[2][5].

W kwietniu 1939 roku inżynierowie Zygmunt Jabłoński i Kazimierz Nowicki rozpoczęli prace nad myśliwcem, dla którego zarezerwowano oznaczenie PWS-42[6][7][a]. Samolot miał być całkowicie drewnianym wolnonośnym dolnopłatem z zakrytą kabiną i chowanym podwoziem[4][6]. Specjalną, laminowaną sklejkę na pokrycie kadłuba planowano pozyskać z wytwórni sklejek braci Konopackich w Mostach[6][8]. Konstruktorzy opracowywali równolegle wariant konstrukcji mieszanej, z kratownicowym kadłubem spawanym z rur stalowych, a także – na wypadek problemów z pozyskaniem niezawodnego mechanizmu chowania kół – rozważali zastosowanie stałego podwozia[4][6].

Do wybuchu wojny projekt konstrukcyjny PWS-42 był w trakcie opracowywania (m.in. gotowe były rysunki skrzydeł i łoża silnika), a w budowie znajdowała się makieta[8]. Prototyp płatowca miał zostać ukończony do lata 1940 roku[6][9]. W archiwach rosyjskich w Moskwie znajdują się zdobyte w 1939 roku obliczenia dla samolotu myśliwskiego o nazwie PWS-46 – być może jest to późniejsze oznaczenie tego samego projektu lub kolejny, ulepszony model myśliwca[6][8].

Opis konstrukcji i dane techniczne

[edytuj | edytuj kod]

PWS-42 miał być jednosilnikowym, jednoosobowym dolnopłatem myśliwskim o konstrukcji drewnianej lub mieszanej[6][8]. Kadłub o konstrukcji półskorupowej miał mieć pokrycie ze sklejki o dwóch krzywiznach, laminowanej folią aluminiową[6][8]. Kabina pilota całkowicie zakryta[6].

Płat trapezowy, dwudźwigarowy, trójdzielny, konstrukcji drewnianej, także pokryty sklejką laminowaną folią aluminiową, wyposażony w klapy; rozpiętość miała wynosić około 9 metrów[6][8]. Powierzchnia nośna miała mieć około 16 m², a obciążenie powierzchni miało wynosić 120 kg/m²[6][8].

Długość samolotu miała wynieść około 7,1 metra, a wysokość 2,4 metra[6][8]. Masa własna płatowca miała wynieść około 1450 kg, masa użyteczna 450 kg, zaś masa całkowita (startowa) 1900 kg[6][8]. Usterzenie klasyczne, drewniane[6]. Podwozie dwukołowe, jednogoleniowe, chowane w locie, z amortyzacją olejowo-powietrzną firmy Avia[6][8].

Napęd stanowić miał chłodzony powietrzem 14-cylindrowy silnik w układzie podwójnej gwiazdy Gnome-Rhône 14M7 Mars o mocy maksymalnej 537 kW (730 KM) przy 3135 obr./min na wysokości 3500 metrów, mocy nominalnej 485 kW (660 KM) na wysokości 3650 metrów, mocy startowej 471 kW (640 KM) i masie 450 kg, wyposażony w reduktor i sprężarkę[6]. Obciążenie mocy wynosiło 2,9 kg/KM[6]. Silnik miał mieć osłonę typu NACA z regulowanymi klapkami[6][8]. Prędkość maksymalna miała wynieść 520 km/h, prędkość przelotowa 380 km/h, zaś prędkość minimalna 100 km/h[6][8][b]. Maszyna miała osiągać pułap około 8000 metrów z prędkością wznoszenia wynoszącą około 9 m/s[6][8]. Zasięg miał wynosić 750 km[6].

Samolot miał być uzbrojony w cztery karabiny maszynowe PWU wz. 36 kal. 7,92 mm: dwa synchronizowane w kadłubie i dwa w skrzydłach[6][8].

  1. Cynk 1971 ↓, s. 475 podaje, że samolot miał mieć nazwę PWS-42 Sokół.
  2. Cynk 1971 ↓, s. 476 podaje, że prędkość maksymalna miała wynosić 520–550 km/h.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Chwałczyk i Glass 1990 ↓, s. 47.
  2. a b c d Morgała 1972 ↓, s. 455.
  3. Chwałczyk i Glass 1990 ↓, s. 47–48.
  4. a b c Chwałczyk i Glass 1990 ↓, s. 48.
  5. Cynk 1971 ↓, s. 476.
  6. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Glass 2007 ↓, s. 163.
  7. Chwałczyk 1985 ↓, s. 36.
  8. a b c d e f g h i j k l m n Morgała 2003 ↓, s. 349.
  9. Morgała 1972 ↓, s. 456.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]