Przejdź do zawartości

Ariwara no Narihira

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ariwara no Narihira
在原業平
Ilustracja
Ariwara no Narihira, portret autorstwa Tan’yū Kanō, 1648
Data urodzenia

825

Data śmierci

28 maja 880

Dziedzina sztuki

poezja

Ariwara no Narihira (jap. 在原業平 Ariwara no Narihira; ur. 825, zm. 880)japoński poeta i arystokrata, tworzący w okresie Heian. Piąty syn księcia Abo i księżnej Ito, wnuk cesarzy Heizei i Kammu, młodszy brat Ariwary no Yukihiry. Uważany za pierwowzór głównego bohatera powieści Ise monogatari. Zaliczany do Sześciu Mistrzów Poezji (Rokkasen) i Trzydziestu Sześciu Mistrzów Poezji (Sanjūrokkasen)[1].

Informacji o życiu Ariwary no Narihiry jest bardzo niewiele i pochodzą głównie z oficjalnej historii Sandai jitsuroku. W 836 wraz ze swoimi braćmi został skreślony z rejestru rodziny cesarskiej, i otrzymał nowe nazwisko „Ariwara”[2]. Na dworze cesarskim początkowo zajmował pomniejsze stanowiska. W 865 roku został jednym z dowódców (chūjō) cesarskiej straży przybocznej, a w 879 kierownikiem biura archiwistów[3][4]. Na kilka miesięcy przed śmiercią został mianowany szambelanem[5]. Często był także wysyłany na prowincję jako oficjalny wysłannik cesarski. Nie udzielał się w życiu publicznym, a sławę zyskał przede wszystkim dzięki poezji oraz licznym, nie zawsze udanym, podbojom miłosnym[6]. Z tych też względów określany jest mianem „japońskiego Don Juana[7]. Trzydzieści poematów waka jego autorstwa zostało opublikowanych w Kokin-wakashū, cesarskiej antologii poezji okresu Heian, wydanej około 905 roku[6].

Ariwara no Narihira znany jest przede wszystkim jako pierwowzór głównego, anonimowego bohatera powstałej w okresie Heian (prawdopodobnie w I poł. X w.) powieści Ise monogatari (pol. Opowieści z Ise). Ise monogatari składa się z 209 poematów (większość z nich uważana jest za dzieła Narihiry) w 125 epizodach, pisanych tak wierszem, jak i prozą (uta-monogatari). Każdy z epizodów opisuje poemat lub wymianę poematów pomiędzy Narihirą a obiektem jego uczuć[3][6].

Prawdopodobnie poślubił córkę (nieznaną z imienia) Ki no Aritsune[8]. Najstarszym synem Ariwary no Narihiry był Ariwara no Muneyana, również poeta i dworzanin[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ariwara-no-Narihira. [w:] Japan Web [on-line]. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Japonii. [dostęp 2008-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 marca 2005)]. (ang.).
  2. a b Laurel Rasplica Rodd, Mary Catherine Henkenius: Kokinshū: A Collection of Poems Ancient and Modern. Boston: Cheng & Tsui Co., 1996, s. 408. ISBN 978-0-88727-249-3. OCLC 36569599. (ang.).
  3. a b Helen Craig McCullough: Tales of Ise: Lyrical Episodes from Tenth-Century Japan. T. 1. Stanford: Stanford University Press, 1968, s. 41. ISBN 978-0-8047-0653-7. OCLC 708414729. (ang.).
  4. Adam Bednarczyk. „Silva Iaponicarum”. XIV, s. 68, 2007. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. ISSN 1734-4328. [dostęp 2012-04-18]. 
  5. Steven D. Carter: Traditional Japanese Poetry: An Anthology. Stanford University Press, 1993, s. 76. ISBN 978-0-8047-2212-4. OCLC 634709471. (ang.).
  6. a b c R.H.P. Mason, J.G. Caiger: A History of Japan: Revised Edition. Rutland: Turtle Publishing, 1997, s. 86-87. ISBN 978-0-8048-2097-4. OCLC 38269966. (ang.).
  7. Steve Finbow. Tales of a Heian Casanova. „Japan Times”, 28 listopada 2010. ISSN 0447-5763. OCLC 61312639. [dostęp 2012-04-14]. (ang.). 
  8. Paul Gordon Schalow: A Poetics of Courtly Male Friendship in Heian Japan. Honolulu: University of Hawaii Press, 2007, s. 41. ISBN 978-0-8248-3020-5. OCLC 70176882. (ang.).