Żołędnica (gryzoń)
Eliomys | |||
J.A. Wagner, 1840[1] | |||
Przedstawiciel rodzaju – żołędnica europejska (E. quercinus) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj |
żołędnica | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Eliomys melanurus Wagner, 1840 | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania | |||
żołędnica azjatycka żołędnica afrykańska żołędnica europejska |
Żołędnica[4] (Eliomys) – rodzaj ssaków z podrodziny koszatek (Leithiinae) w obrębie rodziny popielicowatych (Gliridae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i północnej Afryce[5][6][7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 99–144 mm, długość ogona 84–136 mm, długość ucha 20–29 mm, długość tylnej stopy 22–29 mm; masa ciała 33–65,2 g[6][8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1840 roku niemiecki paleontolog i zoolog Johann Andreas Wagner na łamach Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin[1]. Na gatunek typowy Wagner wyznaczył (oznaczenie monotypowe) żołędnicę azjatycką (E. melanurus).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Eliomys (Elyomis): gr. ἑλειος heleios ‘gatunek gryzonia’, być może popielica; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[9].
- Bifa: etymologia niejasna, Lataste nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej[10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Bifa lerotina Lataste, 1885 (= Myoxus munbyanus Pomel, 1856).
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[11][8][5][4]:
- Eliomys melanurus (J.A. Wagner, 1840) – żołędnica azjatycka
- Eliomys quercinus (Linnaeus, 1766) – żołędnica europejska
- Eliomys munbyanus (Pomel, 1856) – żołędnica afrykańska
Opisano również gatunki wymarłe:
- Eliomys assimilis Mayr, 1979[12] (Niemcy; miocen)
- Eliomys briellensis Reumer, 2001[13] (Holandia; plejstocen)
- Eliomys darelbeidae Geraads, 1994[14] (Maroko; plejstocen)
- Eliomys intermedius Friant, 1953[15] (Francja; pliocen–plejstocen)
- Eliomys lafarguei Aguilar, Michaux & Lazzari, 2007[16] (Francja; miocen)
- Eliomys reductus Mayr, 1979[12] (Niemcy; miocen)
- Eliomys truci Mein & Michaux, 1970[17] (Francja; pliocen)
- Eliomys yevesi Mansino, García-Alix, Ruiz-Sánchez & Montoya, 2015[18] (Hiszpania; miocen)
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Eliomys J.A. Wagner, 1840.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b J.A. Wagner. Beschreibung einiger neuer Nager, welche auf der Reise des Herrn Hofraths von Schubert gesammelt wurden, mit Bezugnahme auf einige andere yerwaudte Formen. „Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. 3 (1), s. 176, 1843. (niem.).
- ↑ F. Lataste. Desgription d’un n0uveau rongeur, de la famille des Myoxidés originaire de Mzab (Sahara Algérien) (2). „La Naturaliste”. 7, s. 61, 1885. (fr.).
- ↑ X. Gillot. Les mammifères du département de Saone-et-Loire. „Bulletin de la Société d’Histoire Naturelle d’Autun”. 23, s. 78, 1910. (fr.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 215. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 630. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b M.E. Holden-Musser, R. Juškaitis & G. Musser: Family Gliridae (Dormice). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 887–889. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Eliomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-30].
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 403. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 256.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 137.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
- ↑ a b H. Mayr , Gebissmorphologische Untersuchungen an miozanen Gliriden (Mammalia, Rodentia) Suddeutschlands, [w:] Thesis, München: Ludwig-Maximilians-Universität München, 1979, s. 1–420 (niem.).
- ↑ J.W. Reumer. Gliridae (Mammalia, Rodentia) from the Zuurland boreholes near Rotterdam, the Netherlands. „Deinsea”. 8, s. 42, 2001. (ang.).
- ↑ D. Geraads. Rongeurs et lagomorphes du Pleistocène moyen de la "Grotte des Rhinocéros", Carrière Oulad Hamida 1 à Casablanca, Maroc. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie”. Abhandlungen 191 (2), s. 163, 1994. (fr.).
- ↑ M. Friant. Une faune du Quaternaire ancien en France méditerranéenne (Sète, Hérault). „Annales de la Société Géologique du Nord”. 73, s. 161–170, 1953. (fr.).
- ↑ J.-P. Aguilar, J. Michaux & V. Lazzari. Lo Fournas 16-M (Miocène supérieur) et Lo Fournas 16-P (Pliocène moyen), deux nouvelles localités karstiques à Baixas, Sud de la France. Partie II – Nouvelles espèces de rongeurs, listes fauniques et remarque sur l’utilisation biochronologique des faunes karstiques. „Géologie de la France”. 1, s. 70, 2007. (fr.).
- ↑ P. Mein & J.J. Michaux. Un nouveau stade dans l’évolution des rongeurs pliocènes de l’Europe sud-occidentale. „Comptes Rendus des Séances de l’Académie des Sciences de Paris”. Série D. 270, s. 2783, 1970. (fr.).
- ↑ S. Mansino, A. García-Alix, F.J. Ruiz-Sánchez & P. Montoya. A new Eliomys from the Late Miocene of Spain and its implications for the phylogeny of the genus. „Acta Palaeontologica Polonica”. 60 (3), s. 579, 2015. DOI: 10.4202/app.00014.2013. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).