Saltar al conteníu

Phylloscopus collybita

De Wikipedia
Phylloscopus collybita
pioyina hiberniza
Estáu de caltenimientu
Preocupación menor (LC)
Esmolición menor (IUCN)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Aves
Orde: Passeriformes
Familia: Phylloscopidae
Xéneru: Phylloscopus
Especie: P. collybita
(Vieillot, 1817)[2]
Distribución
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. La pioyina hiberniza[3] (Phylloscopus collybita) ye una especie d'ave insectívora del orde Passeriformes y de la familia Phylloscopidae. N'inglés ye conocíu como chiffchaff por ser la onomatopeya del so característicu cantar, posible d'estremar en montes abiertos a lo llargo de les rexones templaes del norte d'Europa y Asia. Tien un llargor averáu de 10 cm, una valumbu de 15-21 cm, un pesu de 6-9 g. Acostuma una manera de vida solitariu y aliméntase prindando inseutos y arañes de la xamasca, en vuelu.

Ye una ave migratoria qu'envierna nel sur y l'oeste d'Europa, el sur d'Asia y el norte d'África específicamente en viesques de monte y en carbes d'avesida.[4] Tien un color verde olivaceu con una zona cefálica más amarellentada y cuenta con más de cincuenta subespecies, dalgunes de les cualos son consideraes especies en sí.

La fema constrúi'l so nial cerca del suelu y asume la mayor parte de les responsabilidaes de guarar y alimentar a los pitucos. El so nial ye herbal, en cúpula, conteniendo de cinco a seis güevos puestos nuna o dos niaraes, d'abril a xunetu. A pesar de que'l machu nun tien muncha participación na crianza, defende'l so territoriu contra los sos rivales y ataca posibles depredadores.

Ta suxetu a la depredación per parte de los mamíferos, como los gatos, mustélidos y otres aves, sobremanera de les aves de presa del xéneru Accipiter. Amás puede adquirir parásitos esternos ya internos. La so amplia gama y población revela que'l so estáu de caltenimientu ye seguro, sicasí una de les sos subespecies probablemente ta estinguida.

Taxonomía

[editar | editar la fonte]

El naturalista británicu Gilbert White foi una de les primeres persones en dixebrar los mosquiteros d'aspeutu similar y a Phylloscopus trochilus de Phylloscopus sibilatrix pol so cantar, como se detalló en 1789 en The Natural History of Selborne,[5] pero'l mosquiteru describióse formalmente como Sylvia collybita per primer vegada, pol ornitólogu francés Louis Vieillot en 1817 nel so Nouvelle Dictionnaire d'Histoire Naturelle.[6]

Descritu pol zoólogu alemán Heinrich Boie en 1826, el xéneru Phylloscopus contién alredor de 50 especies de pequeñes aves insectívores del monte del Vieyu Mundu, que pueden ser verdoses o cafés percima, y amarellentaes, blanques o beige per debaxo. Enantes el xéneru formaba parte de la familia Sylviidae del Vieyu Mundu, pero col tiempu foi dixebráu como una familia Phylloscopidae aparte.[7] Los parientes más cercanos a los mosquiteros, más qu'otres antigües subespecies, son un grupu de Phylloscopus que de manera similar, escarecen de rayes na tonsura (parte posterior y superior de la cabeza), ancas marielles o barres de color visibles na ala. Éstos inclúin a Phylloscopus trochilus, Phylloscopus bonelli, Phylloscopus orientalis, Phylloscopus sibilatrix y a Phylloscopus neglectus.[8]

El mosquiteru tien tres subespecies que son comúnmente aceptaes como tales, xunto con delles otres de la Península Ibérica, les Islles Canaries y el Cáucasu, que col pasar del tiempu tán siendo trataes como especies en sí.[9][10]

Subespecies

[editar | editar la fonte]
  • Phylloscopus collybita collybita, la forma representativa, distribuyir pol este d'Europa hasta Polonia y Bulgaria y ta descrita más embaxo. Envierna principalmente al sur de la so zona de reproducción, alredor del Mediterraneu y nel Norte d'África.[8] Tuvo espandiendo'l so territoriu escontra'l Norte, hasta Escandinavia, dende 1970 y cerca del cantu sur del territoriu del Phylloscopus collybita abietinus.[11]
  • Phylloscopus collybita abietinus, atopar n'Escandinavia y na parte norte de Rusia. Enviernen dende'l sector sureste d'Europa y nordés d'África empobine, hasta Iraq y l'oeste d'Irán. N'apariencia ye l'entemediu ente P. c. tristis y P. c. collybita, siendo gris llavuquiáu y verde oliva percima con una llinia pálida sobre'l güeyu y más blancu que'l P. c. collybita na parte inferior.[12] Sicasí tien vocalizaciones bien similares a la subespecie representativa.[8] Por cuenta de la variación individual, pue ser difícil estremar a ciencia cierta el P. c. abietinus y el P. c. collybita, fora de los sos territorios de crecedera ya ivernada.[12]
Phylloscopus collybita tristis
  • Phylloscopus collybita tristis, el mosquiteru de Siberia, desenvolver nel este del ríu Pechora en Siberia. Envierna na parte baxa de los Himalayas.[8] Ye una subespecie color mate, gris o parduzo percima y ablancazada per debaxo, con unos toques mariellos nel plumaxe y la llinia beige claru sobre'l güeyu ye de cutiu más llarga que la de les subespecies del oeste. Tien un cantar y amás un llamáu curtiu, dambos de tonu más altu que los de les otres subespecies.[12] Dacuando ye consideráu como una especie estreme por cuenta del so plumaxe y vocalizaciones carauterístiques, siendo similar a Phylloscopus sindianus sindianus nestos aspeutos.[13][14] El P. c. collybita nun reconoz el cantar del P. c. tristis, y viceversa.[15][16] P. c. tristis caltiénse como P. collybita,[10] yá que ta pendiente la resolución del casu sobre P. c. fulvescens, que s'atopa nel llugar onde los territorios de P. c. abietinus y de P. c. tristis xúntense y podría ser[17] o non[16] un híbridu ente ellos.

Antigües subespecies

[editar | editar la fonte]
  • P. ibericus, el mosquiteru ibéricu, ye de colores más vivos, col obispillo más verdosu y más amarellentáu nes zones inferiores que P. collybita.[8] Primeramente foi nomáu P. brehmii, pero'l exemplar tipu d'esti taxón resultó nun ser el d'un mosquiteru ibéricu.[18] Esta especie alcuéntrase en Portugal y España, al oeste d'una llinia que s'estiende aproximao dende'l Pirinéu Occidental,[19] al traviés de los montes d'España central, hasta'l Mediterraneu; los mosquiteros ibéricos y los mosquiteros comunes dar en bandaes amenorgaes a lo llargo d'esta llinia.[20] Amás de la seición más nórdica, el cursu precisu de la zona de contautu nun ta bien documentáu. El mosquiteru ibéricu ye una ave migratoria de llarga distancia, yá que envierna nel norte d'África. Esta especie difier de P. c. collybita poles sos vocalizaciones,[19][21][14] morfoloxía esterna,[22] y poles sos secuencies d'ADN mitocondrial.[23][14] Esiste hibridación na zona de contautu ente esta especie y el mosquiteru común,[19][21][24] casi siempres ente machos de P. ibericus y femes de P. c. collybita;[24] y los híbridos aparentemente amuesen una aptitú bien amenorgada;[23] les femes híbrides paecen ser maneres, d'acordies cola regla de Haldane.[25] Esti últimu aspeutu apunta a una interesante conclusión: aparentemente'l mosquiteru ibéricu ye'l llinaxe más antiguu de los mosquiteros y ye abondo distintu al mosquiteru común.[14]
  • P. canariensis, el mosquiteru de les Islles Canaries, ye una especie non migratoria que d'antiguo se daba na mayor de les Islles Canaries, estremar de P. collybita pola so morfoloxía, vocalizaciones, carauterístiques xenétiques, y de xacíu, nun ye simpátrida con cualesquier otra especie de mosquiteru. Nel oeste, la subespecie representativa, P. c. canariensis d'El Hierro, La Palma, La Gomera, Tenerife y Gran Canaria, ye más pequeña que'l mosquiteru común y tien ales más curties y arrondaes.[14] Ye color oliva o pardu percima y tien les bandes y el pechu color beige.[8] Tien un cantar sonoro y grave, y un llamáu curtiu paecencia al de la raza representativa.[12] Nel este taba P. c. exsul de Lanzarote y posiblemente Fuerteventura, yera más pálidu percima y menos acoloratáu per debaxo que'l so pariente del oeste,[8] y tenía una llamada curtia más discordante.[12] Podría ser una especie distinta, pero en 1986 habíase escastáu, probablemente dende muncho primero. Les razones de la so estinción nun tán clares, pero paez ser que siempres fueren escasos y alcontraos, presentes namái nel valle de Fadría de Lanzarote.[26]
  • P. sindianus, el mosquiteru de monte, alcuéntrase n'El Cáucasu (P. s. lorenzii) y nos Himalayas (P. s. sindianus), y ye una ave migratoria d'altor, moviéndose a niveles más baxos pel hibiernu. El so esspecie representativa ye similar a P. c. tristis, pero con un picu más delgáu y escuru, la parte cimera de color más pardu y los costaos color beige; el so cantar ye casi idénticu al de P. collybita, pero'l so llamáu curtiu ye más débil. P. s. lorenzii tien un color pardu más templáu y más escuru que la subespecie tipu.[8] La especie ye simpátrica col mosquiteru común nun área pequeña del oeste del Cáucasu, pero la reproducción ente ellos asocede raramente, si ye qu'asocede.[13] El mosquiteru de monte estremar de P. c. tristis nes sos vocalizaciones,[27][13] morfoloxía esterna[28] y nes secuencies d'ADN mitocondrial.[14] Los sos dos subespecies paecen ser distintes vocalmente,[13] como tamién amuesen dalguna diferencia nes secuencies d'ADN mitocondrial;[14] caltener na categoría de subespecie esperando investigación adicional.[10]

Etimoloxía

[editar | editar la fonte]

El nome binominal de la especie ye d'orixe griegu; Phylloscopus vien de phyllon/φυλλον, "fueya" y skopeo/σκοπεω, "mirar",[29] una y bones el xéneru entiende especies que pasen enforma tiempu alimentándose nos árboles, ente que collybita ye una corrupción de la pallabra kollubistes, "cambiador de monedes", rellacionando'l cantar d'esta especie col tintiniar de les monedes.[30] El nome inglés del mosquiteru; Chiffchaff, ye onomatopéyicu, refiriéndose al cantar repetitivo de les subespecies europees.[30] Esisten nomes similares n'otros idiomes europeos, como n'alemán; Zilpzalp, y en galés; Siff-saff.

Descripción

[editar | editar la fonte]
Phylloscopus collybita.

El mosquiteru ye un miembru de Phylloscopus pequeñu y gordosu. Mide ente 10 y 12 cm de llargu, el machu pesa ente 6 y 8 g y la fema ente 6 y 7 g. L'adultu P. c. collybita del oeste, con ales plegaes, amuesa la so parte cimera de colores castañu y verde pocu vivos, la parte inferior blancu apagáu pasando a ser amarellentada nes bandes y una llinia ablancazada sobre'l güeyu. Tien pates escures, picu delgáu y escuru y una curtia proyeición primaria (estensión de les plumes de vuelu que sobresal de les ales plegaes). Conforme'l plumaxe va usándose, tórnase más castañu y opacu, amás, el mariellu de les bandes tiende a perdese. Sicasí, depués de la temporada de crianza hai una enllargada muda completa de les plumes, enantes de la migración.[12] El mosquiteru nuevu recién emplumáu ye más castañu percima que'l mosquiteru adultu, cola parte inferior ente blanca y mariella, sacante les mudes alredor de 10 selmanes dempués d'adquirir el so primer plumaxe. Depués de camudar les sos plumes, dambos, el mosquiteru adultu y el mozu tienen la parte cimera más verde y brillosa y la llinia sobre'l güeyu más pálida.[12]

El so cantar ye una de les primeres señales que dan les aves de qu'empieza la primavera. Cuando un mosquiteru nun ta cantando pue ser difícil estremalo d'otros Phylloscopus cola parte cimera verdosa y la parte inferior ablancazada, particularmente Phylloscopus trochilus. Sía que non, eses especies tienen una proyeición primaria más llarga, una apariencia más brillosa y nidia y xeneralmente pates pálides. P. bonelli puede ser confundíu cola subespecie del mosquiteru del este, P. c. tristis, pero tien una cara senciella y daqué de color verde nes ales.[12] El mosquiteru en vuelu amás tien ales arrondaes y un movimientu característicu na cola, que consiste nun enclín y un movimientu escontra los llaos, que lo estrema d'otros Phylloscopus[31] y epondera el nome de "oscilador de cola" que se-y da n'India.[26]

Distribución y hábitat

[editar | editar la fonte]
1) El mariellu representa l'área de cría y estancia pel branu. 2) El verde claro ye área de cría y invernantes ocasionales. 3) El verde escuru ye l'área de residentes tol añu. 4) L'azul ye invernantes. 5) La zona rayada ye invernantes ocasionales n'oasis y zones aisllaes.

El mosquiteru reproducir a lo llargo d'Europa y l'este d'Asia, hasta l'este de Siberia y los 70ºN nel norte, con poblaciones aisllaes al noroeste d'África, el norte y l'oeste de Turquía y el noroeste d'Irán.[12] A pesar de ser una ave migratoria, ye una de les primeres paseriformes en tornar a la so área de reproducción en primavera, como tamién una de les postreres en dise en seronda.[32][31] Cuando esta en dómina de reproducción, ye una ave que vive en montes abiertos con árboles altos y con xamasca baxu pa la crianza de los pitucos. Estos árboles de normal miden 5 metros d'alto a lo menos, cola so parte baxa abierta o cubierta con maleza, que ye un amiestu de camperes, felechos, ortigues o plantes similares. El so hábitat reproductivu ye bastante específicu, ya inclusive siendo especies cercanes nun comparten les mesmes preferencies. Por exemplu, P. trochilus prefier los árboles más nuevos, ente que P. sibilatrix prefier menos maleza.[12] Pel hibiernu el mosquiteru tien zones d'hábitat más estenses, incluyendo otros tipos de maleza y nun ye tan dependiente de los árboles. De cutiu alcuéntrase cerca de l'agua, a diferencia de P. trochilus que tolera hábitats más secos. Hai una medría nel enclín d'envernar nel oeste d'Europa, más o menos al norte de les árees tradicionales, especialmente nel sur costeru d'Inglaterra y nel templáu microclima urbanu de Londres.[12] Estos mosquiteros de distintu invernación, inclúin dellos visitantes de les subespecies del este; abietinus y tristis.[31]

Comportamientu

[editar | editar la fonte]

Territoriu

[editar | editar la fonte]

El mosquiteru machu ye abondo territorial mientres la temporada de reproducción, comúnmente con un centru territorial de 20 metros a la redonda, que ye fieramente defendíu d'otros machos. Otres aves pequeñes tamién pueden ser atacaes por ellos. El machu ye interesáu y atrevíu, atacando a cualquier depredador peligrosu como los armiños, si averar al nial, como tamién los glayos.[12] El so cantar, efeutuáu nun puntu prominente y favorable, paez ser usáu p'alvertir d'un territoriu establecíu y contautar a la fema, más que como una estratexa de cuidu paternal.[33]

Más allá del centru del so territoriu, esiste una área d'alimentación más estenso, que ye variable en tamañu, pero de normal diez o más vegaes que l'área de reproducción. Créese que la fema tien una zona d'alimentación más amplio que'l machu.[12] Cuando la dómina reproductiva remata, estes especies abandonen el so territoriu, y pueden xunise a pequeñes bandaes qu'inclúin otros mosquiteros camino a la migración.[31]

Reproducción

[editar | editar la fonte]
Phylloscopus collybita collybita

El mosquiteru machu vuelve al so territoriu de reproducción dos o tres selmanes primero que la fema, y darréu empieza a cantar pa establecer la so propiedá y atraer a la fema. Cuando alcuentra una d'elles, usa un vuelu paecíu al d'una caparina como parte del ritual de cortexu, pero una vegada que se forma una pareya, los otros machos tendrán de movese del territoriu. El machu arréyase pocu nel procesu de crianza, amás de defender el territoriu.[12] El nial de la fema ta construyíu sobre o cerca del suelu, nun llugar ocultu ente les artos, felechos o otra trupa vexetación baxa. Esti nial en forma de cúpula invertida tien un llau pa la entrada y ta construyíu con restos de plantes, como fueyes y campera seca. El so interior ta fechu de material más fino, enantes d'amesta-y una capa de plumes. El nial típicu mide 12,5 cm d'altu y 11 cm de diámetru.[12]

Phylloscopus collybita abietinus

La niarada ye de dos a siete (de normal cinco o seis) güevos color crema, que tienen manches pequeñes de color acoloratáu, púrpura o coritu. Estos güevos miden alredor de 1,5 cm de llargu y 1,2 cm de diámetru y son guaraos pola fema mientres 13-14 díes primero que se ruempa'l cascarón, amosándose les críes altriciales ciegues.[12] La fema cría y alimenta a los pitucos por otros 14-15 díes, hasta qu'ellos abandonen el nial. El machu raramente participa na alimentación de les críes, sicasí dacuando asocede, especialmente cuando'l mal tiempu llinda les provisiones d'inseutos o si la fema sume. Depués de que dexaron el nial, los mosquiteros nuevos permanecen nes cercaníes d'ésti por trés o cuatro selmanes, siendo alimentaos por y en compañía de la fema, eso sí, estes interacciones amenórguense depués de los primeres 14 díes (aproximao). Los mosquiteros de la zona norte namái algamen a tener una niarada, debíu al curtiu branu, pero ye común una segunda nes árees centrales o del sur.[12]

A pesar de que les pareyes permanecen xuntes mientres la temporada de reproducción y de que la poligamia nun ye común, si dalguna vegada'l machu y la fema vuelven al mesmu llugar al añu siguiente, nun esiste una aparente reconocencia o fidelidá. La reproducción con otres especies, que nun sían les consideraes antigües subespecies de P. collybita, ye rara, pero conocen dellos exemplares d'hibridación con P. trochilus. Estos híbridos tienen cantares entemecíos, pero esto nun ye prueba d'una reproducción específica.[12]

Alimentación

[editar | editar la fonte]

Como la mayoría de los mosquiteros del Vieyu Mundu, esta pequeña especie ye insectívora, moviéndose inquietamente al traviés de la xamasca o esnalando de volao. Fueron rexistraos como inseutos probaos polos mosquiteros, principalmente mosques, de más de 50 families, xunto con otros invertebraos pequeños y medianos. Tamién consume los güevos y les bárabos de caparines y polilles, particularmente los de Operophtera brumata.[12] Envaloróse que'l mosquiteru rique alimentase d'un terciu del so pesu n'inseutos diariamente, y casi come constantemente na seronda p'atropar grasa extra como combustible pal vuelu de migración.[12]

Depredadores y amenaces

[editar | editar la fonte]

Como na mayoría de les aves pequeñes, la mortalidá ye alta mientres el primer añu de vida, pero los adultos que cumplieron trés o cuatro años, de normal sobreviven y pueden faelo más de siete años. Nesta crianza cerca del suelu, güevos, pitucos y aves nueves son depredados por armiños, hurones, visones y papalbes y pegues. Los adultos son cazaos poles aves de presa, paricularmente el gavilán. Les aves pequeñes tamién tán a mercé del tiempu, cuantimás cuando tán en migración, pero d'igual forma cuando tán nos campos de reproducción y invernación.[12]

El mosquiteru dacuando ye un soporte pa la esplotación de los cucos, incluyendo al cuquiellu común (Cuculus canorus) y al cuquiellu de Horsfield (Cuculus horsfieldi),[34] pero ésti reconoz y refuga los güevos colos que nun hai mimetismu polo que ye rara una esplotación esitosa.[35] Al igual qu'otres aves paseriformes, el mosquiteru tamién puede adquirir parásitos nemátodos intestinales y cachiparros esternes.[36][37]

El principal efeutu de los humanos nesta especie ye indireutu, al traviés de la deforestación de los montes, pola depredación de gatos, por choques con ventanes, edificios y automóviles. Namái'l primeru d'estos tien el potencial p'afectar seriamente les poblaciones de mosquiteros, pero dada l'enorme espardimientu xeográficu de P. c. abietinus y P. c. tristis, y les polítiques de caltenimientu de les rexones de P. c. collybita, el futuru d'ellos paez aseguráu.[12]

Estáu de caltenimientu

[editar | editar la fonte]

La especie tien una área territorial enorme, con una estensión global envalorada de 10 millones de km² y una población de 60 a 120 millones d'individuos namái n'Europa. Anque l'enclín de la población global nun foi cuantificada, nun se cree qu'ésta especie tea averándose al estragal del criteriu de decadencia de población de la Llista Colorada (que ye una declinación de más del 30% en diez años o en tres generaciones). Por estes razones, la especie ye evaluada como "esmolición menor".[38]

Nenguna de les mayores subespecies ta amenazada, pero exsul, como se dixo más arriba, ta probablemente estinguíu. A lo menos l'área de P. collybita paeciera tase espandiendo, con una meyora escontra'l norte n'Escocia, Noruega y Suecia y una amplia crecedera de la población en Dinamarca.[31]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. BirdLife International (2012). «Phylloscopus collybita» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2013.1. Consultáu'l 3 d'ochobre de 2013.
  2. ITIS report. «Phylloscopus collybita (Vieillot, 1817)» (inglés). Consultáu'l 1 de xunetu de 2009.
  3. URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
  4. Rob Hume, Guía de campo de las aves de España y Europa, 2002.
  5. White, Gilbert (1887). The Natural History and Antiquities of Selborne.
  6. Louis Jean Pierre Vieillot (1817). Nouvelle Dictionnaire d'Histoire Naturelle.
  7. Per Alström, Per G.P. Ericson, Urban Olsson, Per Sundberg, Phylogeny and classification of the avian superfamily Sylvioidea. Molecular Phylogenetics and Evolution, 2006, DOI:10.1016/j.ympev.2005.05.015
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 Kevin Baker (1997). Warblers of Europe, Asia and North Africa (Helm Identification Guides) (n'inglés), páx. 256–259. ISBN 0713639717.
  9. P. Clement, Andreas J. Helbig, Taxonomía ya identificación de los mosquiteros nel Paleárticu Oeste. Brit. Birds, 1998
  10. 10,0 10,1 10,2 Sangster, George; Knox, Alan G.; Helbig, Andreas J. & Parkin, David T. (2002):Taxonomic recommendations for European birds. Archiváu 2019-09-13 en Wayback Machine Ibis 144(1): 153–159. doi 10.1046/j.0019-1019.2001.00026.x ]
  11. Hansson, MC; Bensch, S; Brännström, O (2000). «Range expansion and the possibility of an emerging contact zone between two subspecies of Chiffchaff Phylloscopus collybita ssp». Journal of Avian Biology 31 (4):  páxs. 548–558. doi:10.1034/j.1600-048X.2000.1310414.x. 
  12. 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 12,12 12,13 12,14 12,15 12,16 12,17 12,18 12,19 12,20 12,21 Peter Clement (1995). The Chiffchaff (n'inglés). ISBN 0600579786.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Jochen Martens, Ringförmige Arealüberschneidung und Artbildung beim Zilpzalp, Phylloscopus collybita. Das lorenzii-Problem. Zeitschrift für Zoologische Systematik und Evolutionsforschung, 1982.
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 Andreas J. Helbig, Jochen Martens, I. Seibold, F. Henning, B. Schottler, Michael Wink (1996). «Phylogeny and species limits in the Palearctic Chiffchaff Phylloscopus collybita complex» (n'inglés). Ibis 138:  páxs. páxs. 650-666. http://www.uni-heidelberg.de/institute/fak14/ipmb/phazb/pubwink/1996/13_1996.pdf. Consultáu'l 5 de xunu de 2009. 
  15. M. Schubert, Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum Berlin, 1982.
  16. 16,0 16,1 Jochen Martens, C. Meincke, Der sibirische Zilpzalp (Phylloscopus collybita tristis): Gesang und Reaktion einer mitteleuropäischen Population im Freilandversuch. Journal für Ornithologie, 1989.
  17. I. M. Marova, V. V. Leonovich, Hybridization between Siberian (Phylloscopus collybita tristis) and East European (Ph. collybita abietinus) Chiffchaffs in the area of sympatry. Sbornik Trudov Zoologicheskogo Muzeya, Moskovskogo Gosudarstvennogo Universiteta, 1993
  18. Lars Svensson, "The correct name of the Iberian Chiffchaff Phylloscopus ibericus Ticehurst 1937, its identification and new evidence of its winter grounds". Bulletin of the British Ornithologists Club, 2001
  19. 19,0 19,1 19,2 Salomon, Marc (1989): Song as a possible reproductive isolating mechanism between two parapatric forms. The case of the chiffchaffs Phylloscopus c. collybita and P. c. brehmii in the western Pyrenees. Behaviour 111 (1–4): 270–290.
  20. Balmori, Alfonso; Cuesta, Miguel Ángel; Caballero, José María (2002): Distribución de los mosquiteros ibéricu (Phylloscopus brehmii) y européu (Phylloscopus collybita) nos montes de ribera de Castiella y Llión (España). Ardeola 49(1): 19–27.
  21. 21,0 21,1 Marc Salomon, Y. Hemim, Song variation in the Chiffchaffs (Phylloscopus collybita) of the western Pyrenees – the contact zone between collybita and brehmii forms. Ethology
  22. Marc Salomon, J. Bried, Andreas J. Helbig, J. Riofrío, Morphometric differentiation between male Common Chiffchaffs, Phylloscopus [c.] collybita Vieillot, 1817, and Iberian Chiffchaffs, P. [c.] brehmii Homeyer, 1871, in a secondary contact zone (Aves: Sylviidae). Zoologischer Anzeiger, 1997.
  23. 23,0 23,1 Andreas J. Helbig, Marc Salomon, S. Bensch, I. Seibold, Male-biased gene flow across an avian hybrid zone: evidence from mitochondrial and microsatellite DNA. Journal of Evolutionary Biology, 2001.
  24. 24,0 24,1 Collinson, J. Martin; Melling, Tim (April 2008). «Identification of vagrant Iberian Chiffchaffs - pointers, pitfalls and problem birds». British Birds 101 (4):  páxs. 174–188. 
  25. Andreas J. Helbig, Marc Salomon, Michael Wink, Joël Bried, Absence de flux genique mitochondrial ente -y Pouillots "rápidos" mediu-européen et ibérique (Aves: Phylloscopus collybita, P. (c.) brehmii); implications taxonomiques. Résultats tirés de la PCR et du séquencage d'ADN. C. R. Acad. Sci. III, 1993.
  26. 26,0 26,1 Eric Simms, British Warblers (New Naturalist Series), Collins, 1985
  27. Jochen Martens, Sabine Hänel, Gesangformen und Verwandtschaft der asiatischen Zilpzalpe Phylloscopus collybita abietinus und Ph. c. sindianus. Journal für Ornithologie, 1981.
  28. Stanley Cramp, The Birds of the Western Palearctic, Oxford, 1992.
  29. John K. Terres, The Audubon Society encyclopedia of North American birds, Nueva York, 1980.
  30. 30,0 30,1 Mark Cocker, Richard Mabey, Birds Britannica, Londres, 2005.
  31. 31,0 31,1 31,2 31,3 31,4 David Snow, Christopher M. Perrins, The Birds of the Western Palearctic concise edition (2 volúmenes), Oxford, 1998
  32. Killian Mullarney, Lars Svensson, Dan Zetterstrom, Peter Grant, Birds of Europe, Londres, 1999.
  33. Marcos Rodrigues, Song activity in the chiffchaff: territorial defence or mate guarding?". Animal Behaviour, 1996
  34. Paul A. Johnsgard, The Avian Brood Parasites: Deception at the Nest, 1997.
  35. Arne Moksnes, Elvin Roskaft, "Responses of Some Rare Cuckoo Hosts to Mimetic Model Cuckoo Eggs and to Foreign Conspecific Eggs". Ornis Scandinavica, 1992.
  36. Susan C. Cork, The prevalence of nematode parasites in transcontinental songbirds.
  37. Jaenson, Jensen, Jens Kjeld, "Records of ticks (Acari, Ixodidae) from the Faroe Islands". Norwegian Journal of Entomology, 2007.
  38. BirdLife International (2008). Phylloscopus collybita. En: UICN 2008. Llista Roxa d'Especies Amenazaes UICN. Consultáu'l 20 d'abril de 2009.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]