Javier Ángel Encinas Bardem (1. ožujka 1969., Las Palmas de Gran Canaria) španjolski je filmski glumac i prvi Španjolac dobitnik Oscara. U rodnoj Španjolskoj snimio je više od dvadeset filmova, a veliku međunarodnu slavu stekao je glavnom ulogom u filmu Prije nego padne noć. Tada postaje prvi Španjolac nominiran za prestižnu Akademijinu nagradu.

Javier Bardem

Bardem na Filmskom festivalu u Torontu 2007
Rođen/a Javier Ángel Encinas Bardem
1. 3. 1969. (1969-03-01) (dob: 55)
Las Palmas de Gran Canaria, Španija

Zahvaljujući snažnoj ulozi u filmu braće Coen, Nema zemlje za starce, Bardem osvaja Oscar, Zlatni globus i BAFTA-u u kategoriji najboljega sporednog glumca. Sam film također je trijumfirao na 80. dodjeli Oscara odnijevši nagrade za najbolji film, najbolju režiju i najbolji adaptirani scenarij, a Javieru Bardemu osiguravši status prvoga španjolskog oskarovca.

Rana mladost

uredi

Javier Bardem je rođen na Kanarskim Otocima u mjestu Las Palmas de Gran Canaria. Potječe iz obitelji s dugogodišnjim filmskim iskustvom. Njegova majka Pilar je glumica, a i djed i baka, Rafael Bardem i Matilde Muñoz Sampedro, također. Bardem je nećak redatelja i scenarista Juana Antonija Bardema, a njegovi stariji brat Carlos i sestra Mónica isto su glumci. Kao 6-godišnji dječak Javier se prvi put pojavio na filmskome platnu u miniseriji El Pícaro, a zatim i u nekoliko televizijskih serija. Prije nego što je profesionalno počeo glumiti, bio je član Španjolskoga nacionalnog ragbijaškog tima. Bavio se i slikanjem te atletikom.

Karijera

uredi

Prvu značajniju filmsku ulogu dobiva sa 20 godina u filmu Bigasa Lune Las edades de Lulú, a Šunka, šunka iz 1992. postaje veliki hit. Bardem u njemu glumi zajedno s Penelope Cruz. Osim u njima, Javier Bardem glumi i u filmovima Zlatna muda i Grudi i mjesec istoga redatelja. Poznat je i po ulogama u nekoliko Almodovarovih redateljskih i scenarističkih uradaka (Živo meso, Visoke pete).

Nakon niza zanimljivih uloga u španjolskim filmovima, Bardem se 2000. probija na svjetsku filmsku scenu ulogom u Prije nego padne noć. Za lik kubanskoga pisca Reinalda Arenasa, na temelju čijeg je autobiografskog teksta " Antes que anochezca" (Before the Night Falls) film i napravljen, dobio je nominaciju za Oscara u kategoriji najboljega glumca. Potresna je to priča o piscu, homoseksualcu, koji bježi od Castrovog režima i umire od side. To je ujedno i prvi put da je Španjolac nominiran za tu prestižnu američku filmsku nagradu, a i Bardemu je prvi film u kojemu govori engleskim, a ne španjolskim, jezikom.

Dvije godine kasnije pojavljuje se u filmu The Dancer Upstairs. Riječ je o redateljskome prvijencu poznatoga glumca Johna Malkovicha.

Na Venecijanskom filmskom festivalu proglašen je najboljim glumcem u filmu Život je more iz 2004. godine. Film je drama, a temelji se na istinitoj priči o čovjeku koji se, nakon što strada u nesreći i postane kvadriplegičar, skoro 30 godina bori za pravo na eutanaziju. Javier Bardem je portretirao nepokretnog Ramóna Sampedra. Iste se godine pojavljuje u kriminalističkom filmu Collateral, u manjoj ulozi negativca.

2007. godine u filmu Nema zemlje za starce braće Coen, temeljenom na istoimenu romanu, Bardem utjelovljuje lik plaćenog ubojice Antona Chigurha. Ta mu je uloga donijela nagradu Oscar te još čitav niz značajnih nagrada u kategoriji najboljega sporednog glumca: Zlatni globus, BAFTA-u, nagradu Glumačkoga ceha i nagradu Critic's Choice, koju dodjeljuju filmski kritičari.

Iste godine ostvaruje jednu od glavnih uloga u filmskoj adaptaciji jednog od najpoznatijih kolumbijskih romana. Riječ je o Ljubavi u doba kolere Gabriela Garcíje Márqueza, a Bardem tumači lik nesretno zaljubljenog Florentina Arize.

Španjolski bi glumac uskoro trebao zaigrati i u novom filmu Woodyja Allena, Vicky Cristina Barcelona te u filmskoj adaptaciji popularnog i nagrađivanog mjuzikla Devet.

Privatni život

uredi
 
Bardemova djevojka, Penelope Cruz, i redatelj Pedro Almodovar s kojim je više puta surađivao na filmu.

Javier Bardem nema položen vozački ispit.

Nakon legalizacije istospolnih brakova u Španjolskoj 2005. godine, Bardem je podigao medijsku prašinu izjavivši da kad bi bio homoseksualac „sutra bi se oženio, samo da zajebe Crkvu” („mañana mismo, sólo para joder a la Iglesia”).

Na dodjeli nagrade Critics's Choice, za ulogu negativca u filmu Nema zemlje za starce, izjavio je da ga je za ulogu inspirirao George W. Bush.

Bardem je i producent grupe od pet dokumentarnih filmova na kojima je radilo pet različitih redatelja (jedan od njih je Wim Wenders). Filmovi se zovu Invisibles (Nevidljivi). Govore o zaboravljenim ratovima i konfliktima u raznim dijelovima svijeta, o zaboravljenim bolestima kojima se bave Liječnici bez granica te pozivaju na solidarizaciju s njihovim žrtvama.

Na dodjeli nagrada Gotham, koje se baziraju na nezavisno filmaštvo, 2007. godine mu je u New Yorku odana počast za životno dostignuće.

Javier Bardem je trenutačno u vezi s Penelope Cruz, partnericom iz filma Šunka, šunka.

Filmografija

uredi
Godina Naslov Uloga Bilješke
1990. Las edades de Lulú Jimmy
1991. Visoke pete Regidor T.V.
1992. Šunka, šunka Raul
1993. Zlatna muda Benito González
Dvojezični ljubavnik El limpiabotas
1994. Odbrojani dani Lisardo
Detektiv i smrt Detektiv Cornelio
1995. Od usta do usta Victor Ventura
1996. Éxtasis Rober
1997. Živo meso David
Perdita Durango Romeo Dolorosa
1999. Druga koža Diego
Washingtonski vukovi Alberto
2000. Prije nego padne noć Reinaldo Arenas Nominiran za Oscar za najboljeg glumca
2002. Ples ubojica Agustín Rejas
Ponedjeljci na suncu Santa
2004. Collateral Felix
Život je more Ramón Sampedro
2006. Goyini duhovi Brat Lorenzo
2007. Ljubav u doba kolere Florentino Ariza
Nema zemlje za starce Anton Chigurh Oscar za najboljeg sporednog glumca
2008. Vicky Cristina Barcelona Juan Antonio
2010. Biutiful Uxbal
Jedi moli voli Felipe
2012. Skyfall Silva
2013. To the Wonder Otac Quintana

Priznanja

uredi

Osvojene nagrade

uredi

Nominacije

uredi

Vanjske veze

uredi