Damon Knight (ur. 19 września 1922 w Baker City, zm. 15 kwietnia 2002 w Eugene[1]) – amerykański pisarz, redaktor i wydawca oraz krytyk science fiction i fantasy. Założyciel i pierwszy prezes Science Fiction Writers of America (SFWA). Niektóre opowiadania pisał pod pseudonimem Stuart Fleming.

Damon Knight
Imię i nazwisko

Damon Francis Knight

Data i miejsce urodzenia

19 września 1922
Baker City, Oregon

Data i miejsce śmierci

15 kwietnia 2002
Eugene, Oregon

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

fantastyka naukowa, fantasy

Miał duży wpływ na kształtowanie się amerykańskiej fantastyki naukowej jako redaktor magazynów i antologii. Choć wydał sporo książek i opowiadań to jego dzieła literackie nie miały tak szerokiego odbioru jak jego dokonania edytorskie. Najbardziej cenione były jego miniatury literackie.

Życiorys

edytuj

Urodził się w 1922 roku w Oregonie, gdzie spędził większość życia.

Był doktorantem Arthura C. Clarke’a, który we wstępie do swych prac zebranych cytował definicję fantastyki naukowej stworzoną przez Knighta: fantastyka naukowa to to, na co wskazując mówię: „To jest fantastyka naukowa”[2].

Był redaktorem licznych magazynów pulpowych i pism poświęconych fantastyce: „Snide” w 1941, „Worlds Beyond” w latach 1950-1951, „If” w latach 1958-1959 oraz „Pulphouse” w 1995.

Był też redaktorem licznych antologii, z których najbardziej znana były seria Orbit (22 tomy w latach 1966-1980) oraz Damon Knight's Collection (11 tomów w latach 1972-1973).

Bardzo wcześnie zaangażował się w fandom fantastyczny, był uczestnikiem konwentów, starał się też organizować autorów SF. W 1965 doprowadził do powstania Science Fiction Writers of America (SFWA) – stowarzyszenia zrzeszającego twórców literatury fantastycznej w USA. Był pierwszym prezesem stowarzyszenia w latach 1965-1967.

Wraz z żoną Kate Wilhelm był jednym z pierwszych wykładowców na Clarion Workshop – warsztatach dla początkujących pisarzy fantastyki naukowej i fantasy organizowanych wtedy na Clarion University of Pennsylvania

Niektóre opowiadania pisał wspólnie z innymi autorami m.in. Jamesem Blishem.

Na podstawie jego opowiadań powstawały odcinki serialu Strefa mroku (The Twilight Zone).

Laureat kilku nagród fantastycznych w tym Hugo i Jupitera.

Damon Knight Memorial Grand Master Award

edytuj

W uznaniu jego osiągnięć i dokonań dla fantastyki naukowej, po jego śmierci w 2002 jego imieniem nazwano Damon Knight Memorial Grand Master Award – nagrodę literacką, przyznawana od 1974 r. przez Stowarzyszenie Amerykańskich Pisarzy SF i Fantasy (Science Fiction and Fantasy Writers of America) żyjącym autorom za całokształt osiągnięć w dziedzinie science fiction lub fantasy. Nagroda jest przyznawana w czasie gali Nebuli[3].

Sam Knight był laureatem tej nagrody (jeszcze jako Grand Master Award) w 1994[4].

Życie prywatne

edytuj

Był żonaty z Kate Wilhelm, również pisarką science fiction i fantasy, laureatką nagród Hugo i Nebula.

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

Nagrody

edytuj

Nominacje do Hugo

edytuj

Nagroda jego imienia

edytuj

Publikacje

edytuj

Powieści

edytuj
  • Masters of Evolution, 1959
  • The People Maker (A for Anything), 1959
  • The Sun Saboteurs (The Earth Quarter), 1961
  • Beyond the Barrier, 1964
  • The Rithian Terror (Double Meaning), 1965
  • Mind Switch (The Other Foot), 1965
  • The Man in the Tree, 1984
  • Why Do Birds, 1992
  • Humpty Dumpty: An Oval, 1996

Książki non-fiction

edytuj
  • In Search of Wonder (1956)
  • Charles Fort, Prophet of the Unexplained (1970)
  • Turning Points: Essays on the Art of Science Fiction (1977)
  • The Futurians (1977)
  • The Clarion Writers' Handbook (1978)
  • Creating Short Fiction (1981)
  • Faking the Reader Out (1991)

Przetłumaczone na polski

edytuj

Żadna z książek Knighta nie została przetłumaczona na polski, ukazało się jednak kilka jego opowiadań, w tym wszystkie docenione w nominacjach do Hugo.

Przypisy

edytuj
  1. Damon Knight w bazie IMDb (ang.)
  2. A.C. Clarke, The Collected Stories, Gollancz Science Fiction, London 2002, IX.
  3. Strona nagrody na stronie Stowarzyszenia SFWA
  4. Damon Knight Memorial Grand Master Award
  5. Retro Hugo Awards
  6. Zwycięzcy 1956

Bibliografia

edytuj