Dahomej
Dahomej, Królestwo Dahomeju (Dahomey) a. Królestwo Fon – historyczne państwo w Afryce Zachodniej, istniejące ok. 1600–1904 na obszarze dzisiejszego Beninu. Stolicą państwa był Abomey.
| ok. 1600–1892/1904[a] | |||||
| |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Data powstania |
ok. 1600 | ||||
| Data likwidacji |
1904 | ||||
| Władca | |||||
| Język urzędowy | |||||
| |||||
Położenie na mapie świata  | |||||
| 7°11′08″N 1°59′17″E/7,185556 1,988056 | |||||
Dahomej został założony na początku XVII w. przez autochtonicznych Fonów, zamieszkujących Płaskowyż Abomey. Państwo stało się centrum handlu niewolników na tzw. „Wybrzeżu Niewolniczym”. W 1728 podbił Królestwo Ajudy, dysponując armią 12 tys. kobiet[1]. W 1823 król Gezo odmówił trybutu dla Oyo, znosząc zależność lenną. W 1892 Francja ustanowiła protektorat dla królestwa. W tym samym roku wybuchła wojna o niepodległość Dahomeju, zakończona klęską Francji. W 1899 ponownie utracił suwerenność. W 1904–1958 jako jeden z krajów Francuskiej Afryki Zachodniej, później republika autonomiczna Wspólnoty Francuskiej (1958–1959). W 1960 ponownie niepodległe państwo republikańskie, przemianowane w 1975 na Benin.
Królowie Dahomeju
edytuj- ok. 1600–1620: Gangnihessou (†1620)
- 1620–1645: Dakodonou (†1645)
- 1645–1685: Houegbadja (†1685)
- 1685–1716: Akaba (†1716)
- 1716–1740: Agadża (†1740)
- 1740–1774: Tegbessou (†1774)
- 1774–1789: Kplinga (†1789)
- 1789–1797: Agonglo (†1797)
- 1797–1818: Adandozan (†1861)
- 1818–1859: Gezo (†1859)
- 1859–1889: Glele (†1889)
- 1889–1894: Behanzin (ok. 1845–1906)
- 1894–1904: Agoliagbo (†1940)
Uwagi
edytuj- ↑ W zależności czy za upadek uznaje się ustanowienie francuskiego protektoratu w 1892 czy utratę suwerenności w 1904 roku, jako kraj Francuskiej Afryki Zachodniej
Przypisy
edytuj- ↑ Richard Wrangham, Dale Peterson: Demoniczne Samce. Warszawa: PIW, 1999. ISBN 83-06-02746-9.
Bibliografia
edytuj- Curtin, Philipp i in.: Historia Afryki. Tł. [z ang.] Jannasz, Marek. Oprac. Jagielski, Wojciech. Gdańsk: Wyd. „Marabut”, 2003. ISBN 83-89261-00-6.