Aleksej Sjtjusev

russisk arkitekt

Aleksej Viktorovitj Sjtjusev (8. oktober 187324. mai 1949) var ein russisk arkitekt. Han teikna mellom anna Leninmausoleet (1924).

Aleksej Sjtjusev

Verkeleg namn Алексе́й Ви́кторович Щу́сев
Statsborgarskap Det russiske imperiet, Sovjetunionen
Fødd 8. oktober 1873
Chişinău
Død

24. mai 1949 (75 år)
Moskva

Yrke arkitekt, konservator, kurator, kunsthistorikar, kunstteoretiker, pedagog
Språk russisk
Medlem av Det russiske vitskapsakademiet, Det sovjetiske vitskapsakademiet, Det keiserlige russiske arkeologiske selskap
Aleksej Sjtjusev på Commons

Liv og virke

endre
 
Leninmausoleet med Kreml i bakgrunnen.
 
Kazanskijstasjonen.

Sjtjusev var fødd i Chișinău. Han studerte under Leon Benois og Ilja Repin ved Sankt Petersburgs kunstakademi 1891-1897. Sjtjusev utvikla stor interesse for historisk russisk kunst, og vann ry for restaureringa si av Vasilijkyrkja frå 1100-talet i Ovrutj i Ukraina. Han arbeidde sidan med moskovittisk 1400-talsarkitektur, blant anna Treeiningsdomkytkja i Potjajevskaja Lavra i Ukraina. Han fekk i oppdrag av tsarfamilien å utforma ei domkyrkje for Marfo-Mariinskijklosteret i Moskva, noko som resulterte i ein bygning i mellomaldersk Novgorod-stil.

I 1913 byrja Sjtjusev sitt største prosjekt. Han deltog og vann arkitekttevlinga for å utforma jernbanestasjonen Kazanskij. Denne jugendbygningen blandar element frå Kremltårna med tradisjonell tatararkitektur.

Etter ei kort tid der han eksperimenterte med nyklassisisme gjekk Sjtjusev over til konstruktivismen på 1920-talet. Då Lenin døydde i 1924 blei han beden om å utforma eit mausoleum for han. Sjtjusev teikna Leninmausoleet i ein stil som samanførte konstruktivistiske element med innslag frå historiske mausoleum, som Djoser-pyramiden og gravmonumentet i Pasargad.

Etter mausoleumskommissjonen fekk Sjtjusev gode kår av dei kommunistiska styresmaktene. Han blei utnemnd til leiar for Tretjakovgalleriet i 1926, og til leiar for gruppa som utforma store bruer og leilegheitskompleks i Moskva. Blant dei viktigaste bygningane han formgav på 1930- og 1940-talet er Hotell Moskva ved Manegetorget og NKVD sitt hovudkontor ved Lubjankatorget.

Sjtjusev blei tildelt Stalinprisen i 1941, 1946, 1948 og posthumt i 1952.

Kjelder

endre

Bakgrunnsstoff

endre
  Commons har multimedium som gjeld: Aleksej Sjtjusev