20-a de januaro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [atendante kontrolon] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) e -Kategorio:Almanako per AWB |
Giorno2 (diskuto | kontribuoj) |
||
| (13 mezaj versioj de 2 uzantoj ne montriĝas) | |||
| Linio 30: | Linio 30: | ||
* [[1841]]: [[Traktato de Nankino]]: [[Ĉinio]] transdonis [[Honkongo]]n al [[Britio]] |
* [[1841]]: [[Traktato de Nankino]]: [[Ĉinio]] transdonis [[Honkongo]]n al [[Britio]] |
||
* [[1848]]: [[Frederiko la 7-a (Danio)|Frederiko la 7-a]] iĝis reĝo de Danio |
* [[1848]]: [[Frederiko la 7-a (Danio)|Frederiko la 7-a]] iĝis reĝo de Danio |
||
* [[1864]]: Pro partopreno en la [[Januara ribelo]] kontraŭ |
* [[1864]]: Pro partopreno en la [[Januara ribelo]] kontraŭ Rusia Imperio estis arestita pola verkisto [[Bolesław Prus]] |
||
* [[1887]]: [[Nov-Zelando]] aneksis [[arkipelago]]n [[Kermadekoj]] en [[Pacifiko]] |
* [[1887]]: [[Nov-Zelando]] aneksis [[arkipelago]]n [[Kermadekoj]] en [[Pacifiko]] |
||
* [[1910]]: Granda [[inundo]] en [[Parizo]] komenciĝis |
* [[1910]]: Granda [[inundo]] en [[Parizo]] komenciĝis |
||
* [[Unua mondmilito]]: |
* [[Unua mondmilito]]: |
||
** [[1918]]: Venko de brita ŝiparo kontraŭ la turka en batalo apud insulo [[Imbros]] |
** [[1918]]: Venko de brita ŝiparo kontraŭ la turka en batalo apud insulo [[Imbros]] |
||
* [[1919]]: Estona-[[bolŝevismo|bolŝevika]] milito: per venko de [[Estonio]] super [[Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko]] finiĝis opercaco de grundiĝo 1000 [[estonoj|estonaj]] soldatoj apud [[Narvo]] |
|||
* [[1926]]: [[Dua Pola Respubliko]]: [[Provincoj de Pollando|provinco de Pollando]] kun ĉefurbo en [[Vilno]] |
* [[1926]]: [[Dua Pola Respubliko]]: [[Provincoj de Pollando|provinco de Pollando]] kun ĉefurbo en [[Vilno]] ( 60%-e de [[poloj]], 22% de [[belorusoj]], 9% de [[judoj]], kaj de [[litovoj]], [[rusoj]] kaj [[karaimoj]]) |
||
* [[1930]]: Dum konferenco en [[Hago]] fondiĝis [[Banko por Internacia Kontoreguligo]] |
* [[1930]]: Dum konferenco en [[Hago]] fondiĝis [[Banko por Internacia Kontoreguligo]] |
||
* [[1936]]: Post morto de [[Georgo la 5-a (Britio)|Georgo la 5-a]] reĝo de la [[Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando]] iĝis [[Eduardo la 8-a (Britio)|Eduardo la 8-a]] |
* [[1936]]: Post morto de [[Georgo la 5-a (Britio)|Georgo la 5-a]] reĝo de la [[Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando]] iĝis [[Eduardo la 8-a (Britio)|Eduardo la 8-a]] |
||
* [[1936]]: [[Nord-Makedonio]]: fervoja linio [[Prilep]] - Veles ekfunkciis (longeco de 86 km) |
* [[1936]]: [[Nord-Makedonio]]: fervoja linio [[Prilep]] - Veles ekfunkciis (longeco de 86 km) |
||
* [[Dua mondmilito]]: |
* [[Dua mondmilito]]: |
||
** [[1940]]: Germana teroro en okupata Pollando: kunlaboranta politike kun [[germanoj]] Władysław Studnicki sendis al [[ministerio pri eksteraj aferoj]] de [[Tria Regno]] memorialon kritikantan konduton de germanaj regopovoj en [[okupado|okupata]] Pollando; ĉi-tage forpasis tempo por retirigi de [[Ĝenerala Gubernio]] ĉiujn antaŭmilitajn [[lernolibro]]jn; regopovoj de ĜG konfiskis havaĵon de pola antaŭmilita filmejo, de kiu ili forportis 87 kopiojn de filmoj kaj 37 de la [[dokumenta filmo|dokumentaj]]; en [[Lublin]] aperis unua numero de germana gazeto por poloj "Nowy Głos Lubelski" (Nova Voĉo de [[Lublinio]]); [[Provinco Vartlando]]: en [[Poznań]] okazis plurmila [[manifestacio]] de germanoj dum alparolo de [[Joseph Goebbels]]; |
|||
** [[1941]]: germanaj regopovoj ordonis transloki [[judoj]]n de ĉirkaŭaĵoj de [[Varsovio]] al ties [[Varsovia geto|geto]]; [[mediacio]] de [[japanoj]] en la [[Tajlando|siama]]-[[reĝimo de Vichy|franca]] konflikto; [[Rumanio]]: subpremo de la [[puĉo]] de [[Legiana movado (Rumanio)|Fera Legio]] kontraŭ [[Ion Antonescu]] komencita - germana "armea misio" "neŭtrale" favora por Antonescu; [[Londono]]: subskribo kun [[belgoj]] de ekonomia [[pakto]] pri [[Belga Kongo]] |
** [[1941]]: germanaj regopovoj ordonis transloki [[judoj]]n de ĉirkaŭaĵoj de [[Varsovio]] al ties [[Varsovia geto|geto]]; [[mediacio]] de [[japanoj]] en la [[Tajlando|siama]]-[[reĝimo de Vichy|franca]] konflikto; [[Rumanio]]: subpremo de la [[puĉo]] de [[Legiana movado (Rumanio)|Fera Legio]] kontraŭ [[Ion Antonescu]] komencita - germana "armea misio" "neŭtrale" favora por Antonescu; [[Londono]]: subskribo kun [[belgoj]] de ekonomia [[pakto]] pri [[Belga Kongo]] |
||
** [[1942]]: [[Genocido]]: [[Wannsee-konferenco]], por pli efike organizi [[holokaŭsto]]n de 11 milionoj da [[judoj]], komenciĝis kun partopreno de [[Reinhard Heydrich]] kaj dekkelkaj [[funkciulo]]j, reprezentantoj de la tuta Tria [[Germana Regno]]; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: [[Moĵajsk]] liberigita; germana marŝalo [[Wilhelm Keitel]] vizitis [[Budapeŝto]]n por pritaksi hungaran militan klopodon (10 [[divizio]]j, en tio unu kirasita) |
** [[1942]]: [[Genocido]]: [[Wannsee-konferenco]], por pli efike organizi [[holokaŭsto]]n de 11 milionoj da [[judoj]], komenciĝis kun partopreno de [[Reinhard Heydrich]] kaj dekkelkaj [[funkciulo]]j, reprezentantoj de la tuta Tria [[Germana Regno]]; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: [[Moĵajsk]] liberigita; germana marŝalo [[Wilhelm Keitel]] vizitis [[Budapeŝto]]n por pritaksi hungaran militan klopodon (10 [[divizio]]j, en tio unu kirasita) |
||
** [[1943]]: Germanoj subpremis la ribelon en [[Varsovia geto]], komencitan kontraŭ ili la 18-an de januaro; [[SS (organizo)|SS]] sekrete ordonis al komandantoj de [[koncentrejo]]j zorgi pri malkresko de morteco inter malliberuloj por ke ili restu plu laborkapablaj; [[Papuo-Nov-Gvineo]]: japanaj taĉmentoj komencis retiriĝi de [[Buna]] ĝis [[Lae]] kaj [[Salamaua]]; en [[Berlino]] okazis subskribo de ekonomia pakto inter [[Japanio]] kaj [[Nazia Germanio]] kaj en [[Tokio]] de 3 paktoj pri interŝanĝo de [[varo]]j, teknika kunlaboro kaj kalkuloj; [[Ĉilio]] rompis diplomatiajn rilatojn kun ŝtatoj de la [[Akso Berlino-Romo-Tokio]] |
** [[1943]]: Germanoj subpremis la ribelon en [[Varsovia geto]], komencitan kontraŭ ili la 18-an de januaro; [[SS (organizo)|SS]] sekrete ordonis al komandantoj de [[koncentrejo]]j zorgi pri malkresko de morteco inter malliberuloj por ke ili restu plu laborkapablaj; [[Papuo-Nov-Gvineo]]: japanaj taĉmentoj komencis retiriĝi de [[Buna]] ĝis [[Lae]] kaj [[Salamaua]]; en [[Berlino]] okazis subskribo de ekonomia pakto inter [[Japanio]] kaj [[Nazia Germanio]] kaj en [[Tokio]] de 3 paktoj pri interŝanĝo de [[varo]]j, teknika kunlaboro kaj kalkuloj; [[Ĉilio]] rompis diplomatiajn rilatojn kun ŝtatoj de la [[Akso Berlino-Romo-Tokio]] |
||
** [[1944]]: Komandanto de [[Pola Enlanda Armeo]] eldonis novan direktivon pri enkorpigo de [[Naciaj Armitaj Fortoj de Pollando]] al la Landa Armeo; brita aviado atakis [[Berlino]]n, de la 20-a/21-a de januaro; [[Ruĝa Armeo]] liberigis [[Novgorod]] |
** [[1944]]: Komandanto de [[Pola Enlanda Armeo]] eldonis novan direktivon pri enkorpigo de [[Naciaj Armitaj Fortoj de Pollando]] al la Landa Armeo; brita aviado atakis [[Berlino]]n, de la 20-a/21-a de januaro; [[Ruĝa Armeo]] liberigis [[Novgorod]] |
||
** [[1945]]: en arbaro apud [[Grajewo]] germanoj [[masakro|masakris]] ĉirkaŭ 300 personojn; [[Ruĝa Armeo]] liberigis [[Sovetsk (Kaliningrada provinco)|Sovetsk]], konkeris urbojn [[Koło]], [[Konin]], [[Radziejów]], [[Olkusz]], [[Nowy Sącz]], [[Włocławek]], Oleśno, kaj en [[Silezio]] - [[Zawiercie]] kaj [[Tarnowskie Góry]]; [[Sieradz]] estis bombita de [[Sovetunio|sovetaj]] aviadiloj malgraŭ tio ke germanoj forlasis la urbon - pereis ĉirkaŭ 100 personoj, ĉirkaŭ 200 vundiĝis; en [[Moskvo]] inter [[Aliancanoj]] kaj la hungara [[Provizora Nacia Kabineto]] estis subskribita senkondiĉa [[kapitulaco]] kun [[militdeklaro]] al [[Germanio]] kun ne malpli ol 8 [[divizio]]j de [[infanterio]]; [[Germanio]] komencis evakui de [[Orienta Prusio]] ne malpli ol 1 800 000 homoj - la operaco daŭris preskaŭ du monatojn; en [[Zakopane]], surbaze de verdikto de [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]], soldatoj de flank-ataka taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] [[pendumo|pendumis]] unu el gvidantoj de [[kunlaborismo|kunlaborisma]] Goralenvolk, Wacław Krzeptowski |
** [[1945]]: en arbaro apud [[Grajewo]] germanoj [[masakro|masakris]] ĉirkaŭ 300 personojn; [[Ruĝa Armeo]] liberigis [[Sovetsk (Kaliningrada provinco)|Sovetsk]], konkeris urbojn [[Koło]], [[Konin]], [[Radziejów]], [[Olkusz]], [[Nowy Sącz]], [[Włocławek]], Oleśno, kaj en [[Silezio]] - [[Zawiercie]] kaj [[Tarnowskie Góry]]; [[Sieradz]] estis bombita de [[Sovetunio|sovetaj]] aviadiloj malgraŭ tio ke germanoj forlasis la urbon - pereis ĉirkaŭ 100 personoj, ĉirkaŭ 200 vundiĝis; en [[Moskvo]] inter [[Aliancanoj]] kaj la hungara [[Provizora Nacia Kabineto]] estis subskribita senkondiĉa [[kapitulaco]] kun [[militdeklaro]] al [[Germanio]] kun ne malpli ol 8 [[divizio]]j de [[infanterio]]; [[Germanio]] komencis evakui de [[Orienta Prusio]] ne malpli ol 1 800 000 homoj - la operaco daŭris preskaŭ du monatojn; en [[Zakopane]], surbaze de verdikto de [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]], soldatoj de flank-ataka taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] [[pendumo|pendumis]] unu el gvidantoj de [[kunlaborismo|kunlaborisma]] Goralenvolk, Wacław Krzeptowski |
||
* [[1949]]: En [[Szczecin]] komenciĝis kunsido de [[sindikato|Sindikata]] Asocio de Polaj [[literaturo|Literaturistoj]] dum kiu oni proklamis programon de [[socialismo|socialisma]] [[realismo]] en la [[pola literaturo]] |
* [[1949]]: En [[Szczecin]] komenciĝis kunsido de [[sindikato|Sindikata]] Asocio de Polaj [[literaturo|Literaturistoj]] dum kiu oni proklamis programon de [[socialismo|socialisma]] [[realismo]] en la [[pola literaturo]] |
||
* [[1951]]: [[Stalinismo]]: sekureca servo arestis en [[Kielce]] polan [[episkopo]]n [[Czesław Kaczmarek]] kaj torturis lin sub riproĉo pri [[spionado]] favore al [[Usono]] kaj [[Apostola Seĝo]], [[faŝismo|faŝismigo]] de socia vivo, eksterleĝa valut-komerco kaj [[kunlaborismo]] |
* [[1951]]: [[Stalinismo]]: sekureca servo arestis en [[Kielce]] polan [[episkopo]]n [[Czesław Kaczmarek]] kaj torturis lin sub riproĉo pri [[spionado]] favore al [[Usono]] kaj [[Apostola Seĝo]], [[faŝismo|faŝismigo]] de socia vivo, eksterleĝa valut-komerco kaj [[kunlaborismo]] |
||
| Linio 62: | Linio 64: | ||
* [[1986]]: [[Parizo]] kaj [[Londono]] konsentis konstrui [[Manika Tunelo|Manikan Tunelon]] |
* [[1986]]: [[Parizo]] kaj [[Londono]] konsentis konstrui [[Manika Tunelo|Manikan Tunelon]] |
||
* [[1989]]: [[George H. W. Bush]] iĝis prezidento de Usono |
* [[1989]]: [[George H. W. Bush]] iĝis prezidento de Usono |
||
| ⚫ | |||
* [[1990]]: La 14-a eksterordinara kaj lasta kongreso de la [[Ligo de Komunistoj de Jugoslavio]] okazis en [[Beogrado]] |
* [[1990]]: La 14-a eksterordinara kaj lasta kongreso de la [[Ligo de Komunistoj de Jugoslavio]] okazis en [[Beogrado]] |
||
* [[Imperio de malbono]]: |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
* [[1993]]: [[William J. Clinton]] iĝis prezidento de Usono |
* [[1993]]: [[William J. Clinton]] iĝis prezidento de Usono |
||
* [[1995]]: [[Jean-Claude Juncker]] iĝis ĉefministro de Luksemburgio |
* [[1995]]: [[Jean-Claude Juncker]] iĝis ĉefministro de Luksemburgio |
||
| Linio 79: | Linio 82: | ||
* [[2021]]: [[Joe Biden]] iĝis [[Listo de prezidantoj de Usono|prezidento de Usono]] |
* [[2021]]: [[Joe Biden]] iĝis [[Listo de prezidantoj de Usono|prezidento de Usono]] |
||
* [[2023]]: [[Invado de Rusio en Ukrainion (2022)|Invado de Rusio en Ukrainion]]: |
* [[2023]]: [[Invado de Rusio en Ukrainion (2022)|Invado de Rusio en Ukrainion]]: |
||
** 331-a tago de rusa [[agreso]]: semajnfine ĉefo de [[CIA]] sekrete vizitis [[Kievo]]n por informi [[prezidanto de Ukrainio|prezidanton de Ukrainio]] pri planoj de [[Rusio]]; pasinttage [[Rusia Armeo]] perdis ĉ. 770 soldatojn, 3 tankojn, 6 kirasitajn veturilojn kaj 7 artileriajn sistemojn — venĝe [[rusoj]] "rekorde" pripafis [[Zaporiĵa provinco|Zaporiĵan provincon]] - 224 fojojn, la pafaĵoj falis sur 21 lokojn, 34 civilaj objektoj estis damaĝitaj; ĝis nun laŭ [[Unesko]] dum la invado pli ol 230 kulturaj objektoj en [[Ukrainio]] estis damaĝitaj aŭ detruitaj; unuafoje al [[Donecka provinco]] alvenis [[humanitara helpo]] de [[UN]] |
|||
** unuafoje al [[Donecka provinco]] alvenis [[humanitara helpo]] de [[UN]] |
|||
** en [[Ramstein]] okazis renkontiĝo de defend-ministroj de preskaŭ 50 [[ŝtato]]j armee apogantaj Ukrainion: interalie oni decidis, ke ukrainaj soldatoj estos instruataj utiligi tankojn Leopard |
** en [[Ramstein]] okazis renkontiĝo de defend-ministroj de preskaŭ 50 [[ŝtato]]j armee apogantaj Ukrainion: interalie oni decidis, ke ukrainaj soldatoj estos instruataj utiligi tankojn Leopard |
||
== Naskiĝoj == |
== Naskiĝoj == |
||
| Linio 96: | Linio 99: | ||
* [[1808]]: [[Péter Vajda]], hungara verkisto (m. [[1846]]) |
* [[1808]]: [[Péter Vajda]], hungara verkisto (m. [[1846]]) |
||
* [[1814]]: [[Carl Heinrich Ferdinand Streichhan]], germana arĥitekto (m. [[1884]]) |
* [[1814]]: [[Carl Heinrich Ferdinand Streichhan]], germana arĥitekto (m. [[1884]]) |
||
*[[1822]]: [[Alexander Ziegler]], germana vojaĝverkisto kaj mecenato |
*[[1822]]: [[Alexander Ziegler]], germana vojaĝverkisto kaj mecenato |
||
* [[1844]]: [[Ludwig Boltzmann]], aŭstra fizikisto klariginta la [[Dua leĝo de termodinamiko|duan leĝon de termodinamiko]] (m. [[1906]]) |
* [[1844]]: [[Ludwig Boltzmann]], aŭstra fizikisto klariginta la [[Dua leĝo de termodinamiko|duan leĝon de termodinamiko]] (m. [[1906]]) |
||
* [[1865]]: [[Yvette Guilbert]], franca kanzonistino kaj aktorino (m. [[1944]]) |
* [[1865]]: [[Yvette Guilbert]], franca kanzonistino kaj aktorino (m. [[1944]]) |
||
| Linio 116: | Linio 119: | ||
* [[1927]]: [[Qurratulain Hyder]], barata-pakistana ĵurnalistino kaj verkistino (m. [[2007]]) |
* [[1927]]: [[Qurratulain Hyder]], barata-pakistana ĵurnalistino kaj verkistino (m. [[2007]]) |
||
* [[1930]]: [[Buzz Aldrin]], usona [[kosmonaŭto]], la dua homo sur la [[Luno]] |
* [[1930]]: [[Buzz Aldrin]], usona [[kosmonaŭto]], la dua homo sur la [[Luno]] |
||
* [[1930]]: [[Karl Heinz Ritschel]], aŭstra publikigisto kaj ĵurnalisto |
* [[1930]]: [[Karl Heinz Ritschel]], aŭstra publikigisto kaj ĵurnalisto |
||
* [[1935]]: [[Sándor Balassa (komponisto)|Sándor Balassa]], hungara komponisto, pedagogo, profesoro |
* [[1935]]: [[Sándor Balassa (komponisto)|Sándor Balassa]], hungara komponisto, pedagogo, profesoro |
||
* [[1937]]: [[Sándor Szabó (akvopilkisto)|Sándor Szabó]], rumania hunaga akvopilkisto, trejnisto |
* [[1937]]: [[Sándor Szabó (akvopilkisto)|Sándor Szabó]], rumania hunaga akvopilkisto, trejnisto |
||
| Linio 166: | Linio 169: | ||
* [[1913]]: [[Domokos Barcsay]], hungara politikisto (n. [[1848]]) |
* [[1913]]: [[Domokos Barcsay]], hungara politikisto (n. [[1848]]) |
||
* [[1924]]: [[Berta Kelemenné Zathureczky]], hungara verkistino kaj komponistino (n. [[1855]]) |
* [[1924]]: [[Berta Kelemenné Zathureczky]], hungara verkistino kaj komponistino (n. [[1855]]) |
||
*[[1926]]: [[Lars Møller]], gronlanda gazetredaktisto, libropresisto kaj desegnisto |
|||
* [[1934]]: [[Lajos Deák-Ébner]], hungara pentristo (m. [[1850]]) |
* [[1934]]: [[Lajos Deák-Ébner]], hungara pentristo (m. [[1850]]) |
||
* [[1936]]: [[Georgo la 5-a (Britio)|Georgo la 5-a]], reĝo de Britio (n. [[1865]]) |
* [[1936]]: [[Georgo la 5-a (Britio)|Georgo la 5-a]], reĝo de Britio (n. [[1865]]) |
||
| Linio 192: | Linio 196: | ||
* [[2019]]: [[Andrew George Vajna]], hungara-usona reĝisoro kaj filmproduktisto (n. [[1944]]) |
* [[2019]]: [[Andrew George Vajna]], hungara-usona reĝisoro kaj filmproduktisto (n. [[1944]]) |
||
* [[2021]]: [[Jan Werner]], ĉeĥa inĝeniero, gvidanto de [[Ĉeĥoslovaka Esperanto-Komitato]], redaktoro, tradukisto kaj scienca laboranto en la ĉeĥa [[Esperanto-movado]] (n. [[1933]]) |
* [[2021]]: [[Jan Werner]], ĉeĥa inĝeniero, gvidanto de [[Ĉeĥoslovaka Esperanto-Komitato]], redaktoro, tradukisto kaj scienca laboranto en la ĉeĥa [[Esperanto-movado]] (n. [[1933]]) |
||
* [[2024]]: [[Norman Jewison]], kanada filmreĝisoro (n. [[1926]]) |
|||
== Specialaj tagoj kaj festoj == |
== Specialaj tagoj kaj festoj == |
||
* Laŭ [[Okcidenta astrologio]] la unua tago sub la [[Zodiako|zodiaka signo]] [[Amforo (Zodiako)|Amforo]]: ♒ (ĝis la [[20-a de februaro]]). |
* Laŭ [[Okcidenta astrologio]] la unua tago sub la [[Zodiako|zodiaka signo]] [[Amforo (Zodiako)|Amforo]]: ♒ (ĝis la [[20-a de februaro]]). |
||
* [[liturgia jaro|Festoj kaj rememoroj]] en [[Katolika Eklezio]]: |
|||
* [[Romkatolika Kalendaro]]: |
|||
** Sankta [[Fabiano]], [[papo]] kaj [[martiro]] |
** Sankta [[Fabiano]], [[papo]] kaj [[martiro]] |
||
** [[Sankta Sebastiano]], [[martiro]] kaj patrono de [[Svisa Gvardio]] |
** [[Sankta Sebastiano]], [[martiro]] kaj patrono de [[Svisa Gvardio]] |
||
** [[Cyprian Tansi]], [[Niĝerio|niĝera]] beatigita monaĥo |
|||
* [[Azerbajĝano]]: Tago de [[martiro]]j |
|||
* Ĵuro-Tago de la [[prezidento de Usono|prezidentoj de Usono]] (ĉiun kvaran jaron) |
* Ĵuro-Tago de la [[prezidento de Usono|prezidentoj de Usono]] (ĉiun kvaran jaron) |
||
* Internacia Tago de [[Neĝo]] - ekde 2012 |
* Internacia Tago de [[Neĝo]] - ekde 2012 |
||
Nuna versio ekde 06:00, 4 aŭg. 2024
| Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
| januaro 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
| januaro | ||||||
| lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
| aranĝo de 2024 tagoj | ||||||
La 20-a de januaro estas la 20-a tago de la jaro laŭ la gregoria kalendaro. 345 tagoj restas (346 en superjaroj).
Je la 20-a de januaro okazis, interalie:
Eventoj
[redakti | redakti fonton]- 250: Papo Fabiano estis murdita
- 649: Reĝo Ĉindasvinto kronis sian filon Recesvinto kiel kunreganton de Regno Visigota
- 842: Miĥaelo la 3-a iĝis imperiestro de la Bizanca Imperio
- 1265: Kunvokita de Simon de Montfort Parlamento de la Unuiĝinta Reĝlando komencis kunsidon
- 1320: En katedralo sur Vavelo okazis kronado de la pola princo de Kujavio Władysław Łokietek - fino de feŭda dispartigo
- 1339: Pollando: Sanok iĝis urbo
- 1523: Reĝo de Danio-Norvegio Kristiano la 2-a estis faligita, nova rego iĝis lia parenco Frederiko la 1-a
- 1567: Hispanaj konkistadoroj fondis la urbon León en Meksiko
- 1613: Subskribo de pactraktato, kiu finis la militon de Kalmar inter la reĝlandoj Danio-Norvegio kaj Svedio
- 1649: Komenciĝis proceso de Karlo la 1-a, unusola brita reganto, kiu estis faligita kaj senkapigita
- 1661: Reĝo de Pollando kaj grandduko de Litovio Johano la 2-a Kazimiro fondis Lvovan Akademion
- 1699: Ludoviko la 14-a agnoskis statuton de la Akademio de Sciencoj de Francio
- 1752: Luigi Vanvitelli komencis konstrui la plej grandan en Eŭropo palacon de Kaserto
- 1766: Birma-siama milito: 50 mil siamaj soldatoj atakis birman soldataron, sieĝanta la ĉefurbon de Siamo - Ayutthaya, tamen trafa salvo de muskedoj kaŭzis panikon, subitan retiriĝon kun morto de kelkaj miloj
- 1772: Markizo de Sade prezentis sian unuan teatraĵon (komedion)
- 1774: Barato: unuafoje oni malfondis tribunalon de portugala inkvizicio en Goao
- 1778: Dum sia 3-a ekspedicio James Cook kiel unua eŭropano alnavigis sur Havajo - al la insulo Kauai
- 1785: Ĉeĥa nacia renaskiĝo: unua spektaklo, laŭ tradukita germana komedio, en Nostika Teatro de Prago
- 1797: Pola generalo Jan Henryk Dąbrowski eldonis en Milano alvokon por instigi al partopreno en la Polaj Legioj en Italio
- 1817: Armeoj de Unuiĝinta Reĝlando de Portugalio, Brazilo kaj Algarvo konkeris Montevideon
- 1839: Armeo de Ĉilio venkis Peru-Bolivian Konfederacion
- 1840: Franco Jules Dumont d'Urville malkovris Adelilandon sur Antarkto
- 1841: Traktato de Nankino: Ĉinio transdonis Honkongon al Britio
- 1848: Frederiko la 7-a iĝis reĝo de Danio
- 1864: Pro partopreno en la Januara ribelo kontraŭ Rusia Imperio estis arestita pola verkisto Bolesław Prus
- 1887: Nov-Zelando aneksis arkipelagon Kermadekoj en Pacifiko
- 1910: Granda inundo en Parizo komenciĝis
- Unua mondmilito:
- 1919: Estona-bolŝevika milito: per venko de Estonio super Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko finiĝis opercaco de grundiĝo 1000 estonaj soldatoj apud Narvo
- 1926: Dua Pola Respubliko: provinco de Pollando kun ĉefurbo en Vilno estis kreita (enloĝata 60%-e de poloj, 22% de belorusoj, 9% de judoj, kaj de litovoj, rusoj kaj karaimoj)
- 1930: Dum konferenco en Hago fondiĝis Banko por Internacia Kontoreguligo
- 1936: Post morto de Georgo la 5-a reĝo de la Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando iĝis Eduardo la 8-a
- 1936: Nord-Makedonio: fervoja linio Prilep - Veles ekfunkciis (longeco de 86 km)
- Dua mondmilito:
- 1940: Germana teroro en okupata Pollando: kunlaboranta politike kun germanoj Władysław Studnicki sendis al ministerio pri eksteraj aferoj de Tria Regno memorialon kritikantan konduton de germanaj regopovoj en okupata Pollando; ĉi-tage forpasis tempo por retirigi de Ĝenerala Gubernio ĉiujn antaŭmilitajn lernolibrojn; regopovoj de ĜG konfiskis havaĵon de pola antaŭmilita filmejo, de kiu ili forportis 87 kopiojn de filmoj kaj 37 de la dokumentaj; en Lublin aperis unua numero de germana gazeto por poloj "Nowy Głos Lubelski" (Nova Voĉo de Lublinio); Provinco Vartlando: en Poznań okazis plurmila manifestacio de germanoj dum alparolo de Joseph Goebbels;
- 1941: En Provinco Dancigo-Okcidenta Prusio oni decidis konfiski havaĵon de Romkatolika Eklezio kune kun ties fondaĵoj kaj organizaĵoj; germanaj regopovoj ordonis transloki judojn de ĉirkaŭaĵoj de Varsovio al ties geto; mediacio de japanoj en la siama-franca konflikto; Rumanio: subpremo de la puĉo de Fera Legio kontraŭ Ion Antonescu komencita - germana "armea misio" "neŭtrale" favora por Antonescu; Londono: subskribo kun belgoj de ekonomia pakto pri Belga Kongo
- 1942: Genocido: Wannsee-konferenco, por pli efike organizi holokaŭston de 11 milionoj da judoj, komenciĝis kun partopreno de Reinhard Heydrich kaj dekkelkaj funkciuloj, reprezentantoj de la tuta Tria Germana Regno — sekretario de ĜG deklaris ke regopovoj de Ĝenerala Gubernio helpos "finan solvon de la juda problemo" kaj petis kiom eble plej rapidan ties solvon ene de ĜG; en deportejoj de Centra Deportada Oficejo en Lodzo de la 21-a de januaro 1941 ĝis la 20-a de januaro 1942 mortis 510 poloj; en Poznań germanoj ekzekutis 10 polojn; en Tria Regno troviĝis 1 032 196 trudlaboristoj el Pollando; oni raportis, ke de Provinco Vartlando en 1941 al Tria Regno estis forveturigitaj 360 miloj de tunoj da terpomoj kaj 280 miloj de tunoj da greno; Orienta Fronto: Moĵajsk liberigita; germana marŝalo Wilhelm Keitel vizitis Budapeŝton por pritaksi hungaran militan klopodon (10 divizioj, en tio unu kirasita)
- 1943: Germanoj subpremis la ribelon en Varsovia geto, komencitan kontraŭ ili la 18-an de januaro; germana polico aŭ ĝendarmaro murdis en Niedźwiada 13 kaptitajn arbare judojn, en Firlej 12 personojn kaj en Sycyn 6 virojn; SS sekrete ordonis al komandantoj de koncentrejoj zorgi pri malkresko de morteco inter malliberuloj por ke ili restu plu laborkapablaj; Gestapo en Gdańsk sendis al Koncentrejo Stutthof 16 polojn pro ilia partopreno en Pola Rezistomovado; Kamparanaj Batalionoj detruis germanan muelejon apud Łańcut, en Tomaszów Lubelski likvidis pograndan vendejon kaj en ties distrikto detruis muelejon, laktejon kaj likvidis kelkajn germanajn koloniistojn kaj kunlaboristojn; Papuo-Nov-Gvineo: japanaj taĉmentoj komencis retiriĝi de Buna ĝis Lae kaj Salamaua; en Berlino okazis subskribo de ekonomia pakto inter Japanio kaj Nazia Germanio kaj en Tokio de 3 paktoj pri interŝanĝo de varoj, teknika kunlaboro kaj kalkuloj; Ĉilio rompis diplomatiajn rilatojn kun ŝtatoj de la Akso Berlino-Romo-Tokio
- 1944: Militkrimo: germana polico pafekzekutis en koncentrejo Majdanek 10 personojn de malliberejo en la kastelo de Lublin; Komandanto de Pola Enlanda Armeo eldonis novan direktivon pri enkorpigo de Naciaj Armitaj Fortoj de Pollando al la Landa Armeo; Winston Churchill insistis ke la pola ekzila registaro agnosku Curzon-linion; brita aviado atakis Berlinon, de la 20-a/21-a de januaro; Ruĝa Armeo liberigis Novgorod
- 1945: "Mortomarŝo" de Aŭŝvico trapasis Żory - en la urbo oni pafmortigis 47 personojn; sur evakuaj vojoj de koncentrejo Aŭŝvico germanoj mortigis en distrikto Strzelecki 24 kaj 23 personojn, en 2 aliaj lokoj 19 kaj 16; en punlaborejo Żabików polico pafmortigis dekkelkajn malliberulojn ne kapablajn marŝi; en arbaro apud Grajewo germanoj masakris ĉirkaŭ 300 personojn; germanoj ĝis tiu ĉi tago en malliberejo ĉe strato Młyńska en Poznań plenumis 1 639 verdiktojn pri mortpuno; Ruĝa Armeo liberigis Sovetsk, konkeris urbojn Koło, Konin, Radziejów, Olkusz, Nowy Sącz, Włocławek, Oleśno, kaj en Silezio - Zawiercie kaj Tarnowskie Góry; Sieradz estis bombita de sovetaj aviadiloj malgraŭ tio ke germanoj forlasis la urbon - pereis ĉirkaŭ 100 personoj, ĉirkaŭ 200 vundiĝis; en Moskvo inter Aliancanoj kaj la hungara Provizora Nacia Kabineto estis subskribita senkondiĉa kapitulaco kun militdeklaro al Germanio kun ne malpli ol 8 divizioj de infanterio; Germanio komencis evakui de Orienta Prusio ne malpli ol 1 800 000 homoj - la operaco daŭris preskaŭ du monatojn; en Zakopane, surbaze de verdikto de Pola Subtera Ŝtato, soldatoj de flank-ataka taĉmento de Pola Enlanda Armeo pendumis unu el gvidantoj de kunlaborisma Goralenvolk, Wacław Krzeptowski
- 1949: En Szczecin komenciĝis kunsido de Sindikata Asocio de Polaj Literaturistoj dum kiu oni proklamis programon de socialisma realismo en la pola literaturo
- 1951: Stalinismo: sekureca servo arestis en Kielce polan episkopon Czesław Kaczmarek kaj torturis lin sub riproĉo pri spionado favore al Usono kaj Apostola Seĝo, faŝismigo de socia vivo, eksterleĝa valut-komerco kaj kunlaborismo
- 1953: Dwight D. Eisenhower iĝis prezidento de Usono
- 1961: John F. Kennedy iĝis prezidento de Usono
- 1963: En 100-a datreveno de la eksplodo de Januara ribelo kontraŭ la Rusia imperio oni malfermis Muzeon de la X-a Pavilono de Varsovia Citadelo
- 1969: Richard Nixon iĝis prezidento de Usono
- 1969: Bengala studento estis mortigita de la polico de Orienta Bengalo - unu el eventoj kondukantaj al Bangladeŝa Liberigo-Milito
- 1969: Ĉeĥa laboristo Josef Hlavatý sinbruliĝis en Plzeň proteste de invado en Ĉeĥoslovakio de la trupoj de Varsovia pakto
- 1977: Jimmy Carter iĝis prezidento de Usono
- 1978: Lanĉo de rusia kosmoŝipo Progress 1
- 1980: Usona prezidento Jimmy Carter anoncis bojkoton de Somera Olimpiko en Moskvo
- 1981: Ronald Reagan iĝis prezidento de Usono
- 1981: Kapto de usonaj ostaĝoj en Irano: 52 usonaj ostaĝoj liberiĝis post 444 tagoj en Irano
- 1982: Milita stato en Pollando: Garnizona Akuzistejo en Gliwice nuligis enketadon pri murdo de 9 ministoj el la strikanta minejo „Wujek” dum atako de milico kaj soldataro
- 1986: Sur kliŝaĵoj de kosmosondilo Voyager 2 oni malkovris Kordelion, lunon de Urano
- 1986: Parizo kaj Londono konsentis konstrui Manikan Tunelon
- 1989: George H. W. Bush iĝis prezidento de Usono
- 1990: La 14-a eksterordinara kaj lasta kongreso de la Ligo de Komunistoj de Jugoslavio okazis en Beogrado
- Imperio de malbono:
- 1990: Nigra Januaro en Bakuo: soveta armeo masakris azerojn en la ĉefurbo de Azerbajĝano - 136 homojn pereis, 612 estis vunditaj
- 1991: Dum barikada periodo OMON atakis kaj okupis latvan ministerion pri internaj aferoj en Rigo mortigante 5 kaj vundinte 10 personojn
- 1993: William J. Clinton iĝis prezidento de Usono
- 1995: Jean-Claude Juncker iĝis ĉefministro de Luksemburgio
- 1996: Palestina Aŭtonomio: prezidentan balotadon gajnis Jaser Arafat
- 1996: Incidento kun NIFO en Varginha
- 2001: George W. Bush iĝis prezidento de Usono
- 2007: Charles Rabemananjara iĝis ĉefministro de Madagaskaro
- 2008: Miĥail Saakaŝvili la duan fojon iĝis prezidento de Kartvelio
- 2009: Barack Obama iĝis prezidento de Usono kiel unua afrik-usonano
- 2012: Kamil Stoch gajnis Mond-Pokalon en skisaltado en Zakopane
- 2013: Aŭstroj referendume daŭrigis devigan militservon
- 2017: Armenoj en Pollando solene festis 650-an datrevenon de la privilegio de pola reĝo Kazimiro la Granda, adresita al armena episkopo
- 2017: Donald Trump iĝis prezidento de Usono
- 2021: Joe Biden iĝis prezidento de Usono
- 2023: Invado de Rusio en Ukrainion:
- 331-a tago de rusa agreso: semajnfine ĉefo de CIA sekrete vizitis Kievon por informi prezidanton de Ukrainio pri planoj de Rusio; pasinttage Rusia Armeo perdis ĉ. 770 soldatojn, 3 tankojn, 6 kirasitajn veturilojn kaj 7 artileriajn sistemojn — venĝe rusoj "rekorde" pripafis Zaporiĵan provincon - 224 fojojn, la pafaĵoj falis sur 21 lokojn, 34 civilaj objektoj estis damaĝitaj; ĝis nun laŭ Unesko dum la invado pli ol 230 kulturaj objektoj en Ukrainio estis damaĝitaj aŭ detruitaj; unuafoje al Donecka provinco alvenis humanitara helpo de UN
- Mondreago: en Ramstein okazis renkontiĝo de defend-ministroj de preskaŭ 50 ŝtatoj armee apogantaj Ukrainion: interalie oni decidis, ke ukrainaj soldatoj estos instruataj utiligi tankojn Leopard; Portugalio transdonos 14 usonajn kirasitajn transportilojn M113, ankaŭ 8 generatorojn de kurento "kun granda potencialo"'; pli ol 60 severe vunditaj ukrainaj soldatoj estas kuracataj en Nederlando
Naskiĝoj
[redakti | redakti fonton]- 225: Gordiano la 3-a, romia imperiestro (m. 244)
- 1292: Elizabeto de Bohemio, reĝino de Ĉeĥio, titola reĝino de Pollando (m. 1330)
- 1488: Sebastian Münster, germana-svisa humanisto, spertulo pri la hebrea lingvo, kosmologo, geografo kaj eldonisto (m. 1552)
- 1554: Sebastiano la 1-a, reĝo de Portugalio (m. 1578)
- 1573: Simon Marius, germana astronomo kaj kalendarfaristo (m. 1624)
- 1586: Johann Hermann Schein, germana poeto kaj komponisto (m. 1630)
- 1654: Michiel de Swaen, flandra kirurgo, poeto kaj verkisto (m. 1707)
- 1716: Karlo la 3-a, reĝo de Hispanio (m. 1788)
- 1716: Jean-Jacques Barthélemy, franca arkeologo kaj numismatikisto (m. 1795)
- 1751: Ferdinando, itala duko de Duklando de Parmo (m. 1802)
- 1775: André-Marie Ampère, franca fizikisto, matematikisto kaj inĝeniero, kunmalkovrinto de elektromagnetismo (m. 1836)
- 1808: Péter Vajda, hungara verkisto (m. 1846)
- 1814: Carl Heinrich Ferdinand Streichhan, germana arĥitekto (m. 1884)
- 1822: Alexander Ziegler, germana vojaĝverkisto kaj mecenato (m. 1887)
- 1844: Ludwig Boltzmann, aŭstra fizikisto klariginta la duan leĝon de termodinamiko (m. 1906)
- 1865: Yvette Guilbert, franca kanzonistino kaj aktorino (m. 1944)
- 1873: Johannes V. Jensen, dana Nobelpremiita verkisto (m. 1950)
- 1876: Józef Hofmann, pola inventisto, pianisto, komponisto kaj pedagogo (m. 1957)
- 1878: Josefa kaj Růžena Blažkovi, siamaj dunaskitoj (m. 1922)
- 1887: Sándor Streleczky, rumania hungara reformita pastro, porjunulara verkisto, redaktoro (m. 1953)
- 1895: Gábor Szegő, hungara-usona matematikisto (m. 1985)
- 1900: Colin Clive, angla aktoro (m. 1937)
- 1901: Louis Boyer, franca astronomo (m. 1999)
- 1904: Valerij Ĉkalov, sovetia testpiloto (m. 1938)
- 1910: Joy Adamson, ĉeĥa verkistino, pentristino kaj natursciencistino (m. 1980)
- 1915: C. W. Ceram, germana verkisto kaj ĵurnalisto (m. 1972)
- 1920: Lilla B. Csizér, rumania hungara pentristino (m. 1986)
- 1920: Federico Fellini, itala reĝisoro kaj scenaristo (m. 1993)
- 1920: DeForest Kelley, usona aktoro (m. 1999)
- 1925: Ernesto Cardenal, nikaragva poeto, kleriko, reprezentanto de la teologio de liberigo (m. 2020)
- 1926: Patricia Neal, usona aktorino (m. 2010)
- 1927: Qurratulain Hyder, barata-pakistana ĵurnalistino kaj verkistino (m. 2007)
- 1930: Buzz Aldrin, usona kosmonaŭto, la dua homo sur la Luno
- 1930: Karl Heinz Ritschel, aŭstra publikigisto kaj ĵurnalisto (m. 2019)
- 1935: Sándor Balassa, hungara komponisto, pedagogo, profesoro
- 1937: Sándor Szabó, rumania hunaga akvopilkisto, trejnisto
- 1938: György Vofkori, rumania hungara lokhistoriisto
- 1940: Jana Brejchová, ĉeĥa aktorino
- 1941: János Kiss, rumania hungara ĵurnalisto (m. 1993)
- 1942: Bernd Hartung, germana kuracisto kaj pentristo
- 1943: Armando Guebuza, prezidento de Mozambiko
- 1944: Ernő Versánszky, rumania hungara rakontisto
- 1945: George Smoot, usona astrofizikisto kaj kosmologo Nobelpremiita
- 1946: David Lynch, usona reĝisoro, scenaristo kaj muzikisto
- 1949: Levente Bodó, rumania hungara skulptisto, grafikisto
- 1949: Göran Persson, ĉefministro de Svedio
- 1952: Anikó Gerendi, rumania hungara grafikistino
- 1960: Ján Figeľ, slovaka politikisto, membro de Komisiono Barroso (2004–2009)
- 1964: Piotr Kłodkowski, pola orientalisto, verkisto, ĵurnalisto kaj diplomato
- 1967: Hossein Shahabi, irana reĝisoro kaj scenaristo
- 1974: Levente Ughy, rumania hungara skulptisto, industriartisto
Mortoj
[redakti | redakti fonton]- 250: Fabiano, papo, martiro, sanktulo
- 640: Eadbald, anglosaksa reĝo de Kent
- 820: Al-Shafi'i, islama juristo (n. 767)
- 1095: Sankta Wulfstan, anglosaksa episkopo, kristana sanktulo (n. ĉirkaŭ 1012)
- 1479: Johano la 2-a, reĝo de Navaro kaj Aragono (n. 1398)
- 1516: Juan Díaz de Solís, hispana navigisto kaj esploristo, malkovrinto de la Rivero Plata (n. 1470)
- 1569: Myles Coverdale, angla episkpo, reformaciisto, tradukisto de la Biblio (n. 1488)
- 1612: Rudolfo la 2-a, imperiestro de la Sankta Romia Imperio (n. 1552)
- 1666: Anna de Aŭstrio, reĝino de Francio (n. 1601)
- 1707: Lipót Kollonich, hungara ĉefepiskopo (n. 1631)
- 1745: Karolo la 7-a, imperiestro de Sankta Romia Imperio (n. 1697)
- 1779: David Garrick, angla aktoro, dramisto, teatra direktoro kaj reĝisoro (n. 1717)
- 1813: Christoph Martin Wieland, germana poeto, tradukisto kaj eldonisto (n. 1733)
- 1819: Karlo la 4-a, reĝo de Hispanio (n. 1748)
- 1826: Stanisław Staszic, pola poeto kaj verkisto, pastro, publicisto, filozofo, tradukisto, geologo kaj geografo, pioniro de kooperativo (n. 1755)
- 1837: Adam Afzelius, sveda botanikisto, lekciisto de orientaj lingvoj en la Universitato de Upsalo (n. 1750)
- 1848: Kristiano la 8-a, reĝo de Danio kaj Norvegio (n. 1786)
- 1850: Adam Oehlenschläger, dana poeto kaj verkisto (n. 1779)
- 1855: Max Waldau, germana verkisto (n. 1825)
- 1859: Bettina von Arnim, germana verkistino (n. 1785)
- 1875: György Demeter, hungara kuracisto, profesoro (n. 1825)
- 1884: Arnold Henri Guyot, svisa teologo kaj geologo (n. 1807)
- 1899: Ede Czynk, hungara poŝtinspektisto, zoologo, ornitologo (n. 1851)
- 1900: John Ruskin, brita socialisto kaj verkisto (n. 1819)
- 1901: Zénobe-Théophile Gramme, belga elektra inĝeniero, inventisto (n. 1826)
- 1902: Cesare Paoli, itala historiisto kaj arkivisto (n. 1840)
- 1907: Emile Javal, franca okulkuracisto, parlamentano, ĉeestanta UK 1905 kaj UK 1906, kontribuinta al fondo de Esperantista Centra Oficejo, aŭtoro de la libro Inter Blinduloj, membro de Lingva Komitato, proponinto de Surogata skribosistemo (n. 1839)
- 1908: Johann Heinrich Hübschmann, germana orientalisto (n. 1848)
- 1913: Domokos Barcsay, hungara politikisto (n. 1848)
- 1924: Berta Kelemenné Zathureczky, hungara verkistino kaj komponistino (n. 1855)
- 1926: Lars Møller, gronlanda gazetredaktisto, libropresisto kaj desegnisto
- 1934: Lajos Deák-Ébner, hungara pentristo (m. 1850)
- 1936: Georgo la 5-a, reĝo de Britio (n. 1865)
- 1938: Stevan S. Živanović, serba kuracisto, sekretario de Jugoslavia Esperanto-Ligo, Esperanto-vortaristo, aŭtoro de Vortaro Esperanto-serb-kroata (n. 1900)
- 1949: Nora Gregor, aŭstra aktorino (n. 1901)
- 1957: James Connolly, usona malpeza atleto (n. 1868)
- 1963: Sándor Reményi, rumania hungara ĵurnalisto (n. 1901)
- 1966: Herbert Boeckl, aŭstra pentristo kaj profesoro (n. 1894)
- 1967: László Fritz, rumania hungara juristo, statistikisto (n. 1889)
- 1971: Antonio Bacci, itala kardinalo kaj latinisto (n. 1885)
- 1973: Amílcar Cabral, politikisto kaj militisto de Gvineo Bisaŭa, murdita (n. 1924)
- 1978: Teodoro Ciresola, itala klasika filologo kaj pedagogo (n. 1899)
- 1984: Johnny Weissmüller, usona naĝisto kaj aktoro (n. 1904)
- 1988: Khan Abdul Ghaffar Khan, paŝtoa politikisto kaj senperforta batalanto (n. 1890)
- 1989: Stefan Niedzielak, pola prelato, militpastro de Pola Enlanda Armeo kaj Libero kaj Sendependo (n. 1914)
- 1990: Barbara Stanwyck, usona aktorino (n. 1907)
- 1993: Audrey Hepburn, usona aktorino (n. 1929)
- 1996: Gerry Mulligan, usona ĵaza muzikisto, komponisto kaj aranĝisto (n. 1927)
- 2005: Jan Nowak-Jeziorański, pola politologo kaj ĵurnalisto, soldato de Pola Enlanda Armeo, kuriero de la pola ekzila registaro, partoprenanto de la Ribelo de Varsovio, direktoro de Radio Libera Eŭropo (n. 1914)
- 2007: György Beke, rumania hungara raportisto, tradukisto, verkisto (n. 1927)
- 2012: Eli Urbanová, ĉeĥa instruistino kaj poetino, partoprenantino de la Belartaj Konkursoj de UEA kaj ties juĝkomisionano, laŭreatino de OSIEK-premio, kunfondintino de Esperantlingva Verkista Asocio, membrino de la Akademio de Esperanto, honora membro de UEA (n. 1922)
- 2014: Claudio Abbado, itala dirigento kaj pianisto (n. 1933)
- 2014: Maciej Geller, pola biofizikisto, opozicia aganto en Pola Popola Respubliko (n. 1941)
- 2015: Georg Lohmeier, germana verkisto, dramisto, reĝisoro kaj aktoro (n. 1926)
- 2018: Paul Bocuse, franca kuirmajstro, volontulo en la divizio de Libera Francio (n. 1926)
- 2019: Andrew George Vajna, hungara-usona reĝisoro kaj filmproduktisto (n. 1944)
- 2021: Jan Werner, ĉeĥa inĝeniero, gvidanto de Ĉeĥoslovaka Esperanto-Komitato, redaktoro, tradukisto kaj scienca laboranto en la ĉeĥa Esperanto-movado (n. 1933)
- 2024: Norman Jewison, kanada filmreĝisoro (n. 1926)
Specialaj tagoj kaj festoj
[redakti | redakti fonton]- Laŭ Okcidenta astrologio la unua tago sub la zodiaka signo Amforo: ♒ (ĝis la 20-a de februaro).
- Festoj kaj rememoroj en Katolika Eklezio:
- Sankta Fabiano, papo kaj martiro
- Sankta Sebastiano, martiro kaj patrono de Svisa Gvardio
- Cyprian Tansi, niĝera beatigita monaĥo
- Azerbajĝano: Tago de martiroj
- Ĵuro-Tago de la prezidentoj de Usono (ĉiun kvaran jaron)
- Internacia Tago de Neĝo - ekde 2012
Tagoj de semajno
[redakti | redakti fonton]La 20-a de januaro estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1585 1591 1602 1608 1613 1619 1630 1636 1641 1647 1658 1664 1669 1675 1686 1692 1697 1704 1709 1715 1726 1732 1737 1743 1754 1760 1765 1771 1782 1788 1793 1799 1805 1811 1822 1828 1833 1839 1850 1856 1861 1867 1878 1884 1889 1895 1901 1907 1918 1924 1929 1935 1946 1952 1957 1963 1974 1980 1985 1991 2002 2008 2013 2019 2030 2036 2041 2047 2058 2064 2069 2075 2086 2092 2097;
- Lundo en jaroj: 1586 1592 1597 1603 1614 1620 1625 1631 1642 1648 1653 1659 1670 1676 1681 1687 1698 1710 1716 1721 1727 1738 1744 1749 1755 1766 1772 1777 1783 1794 1800 1806 1812 1817 1823 1834 1840 1845 1851 1862 1868 1873 1879 1890 1896 1902 1908 1913 1919 1930 1936 1941 1947 1958 1964 1969 1975 1986 1992 1997 2003 2014 2020 2025 2031 2042 2048 2053 2059 2070 2076 2081 2087 2098;
- Mardo en jaroj: 1587 1598 1604 1609 1615 1626 1632 1637 1643 1654 1660 1665 1671 1682 1688 1693 1699 1705 1711 1722 1728 1733 1739 1750 1756 1761 1767 1778 1784 1789 1795 1801 1807 1818 1824 1829 1835 1846 1852 1857 1863 1874 1880 1885 1891 1903 1914 1920 1925 1931 1942 1948 1953 1959 1970 1976 1981 1987 1998 2004 2009 2015 2026 2032 2037 2043 2054 2060 2065 2071 2082 2088 2093 2099;
- Merkredo en jaroj: 1582 1588 1593 1599 1610 1616 1621 1627 1638 1644 1649 1655 1666 1672 1677 1683 1694 1700 1706 1712 1717 1723 1734 1740 1745 1751 1762 1768 1773 1779 1790 1796 1802 1808 1813 1819 1830 1836 1841 1847 1858 1864 1869 1875 1886 1892 1897 1904 1909 1915 1926 1932 1937 1943 1954 1960 1965 1971 1982 1988 1993 1999 2010 2016 2021 2027 2038 2044 2049 2055 2066 2072 2077 2083 2094;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1583 1594 1600 1605 1611 1622 1628 1633 1639 1650 1656 1661 1667 1678 1684 1689 1695 1701 1707 1718 1724 1729 1735 1746 1752 1757 1763 1774 1780 1785 1791 1803 1814 1820 1825 1831 1842 1848 1853 1859 1870 1876 1881 1887 1898 1910 1916 1921 1927 1938 1944 1949 1955 1966 1972 1977 1983 1994 2000 2005 2011 2022 2028 2033 2039 2050 2056 2061 2067 2078 2084 2089 2095;
- Vendredo en jaroj: 1584 1589 1595 1606 1612 1617 1623 1634 1640 1645 1651 1662 1668 1673 1679 1690 1696 1702 1708 1713 1719 1730 1736 1741 1747 1758 1764 1769 1775 1786 1792 1797 1804 1809 1815 1826 1832 1837 1843 1854 1860 1865 1871 1882 1888 1893 1899 1905 1911 1922 1928 1933 1939 1950 1956 1961 1967 1978 1984 1989 1995 2006 2012 2017 2023 2034 2040 2045 2051 2062 2068 2073 2079 2090 2096;
- Sabato en jaroj: 1590 1596 1601 1607 1618 1624 1629 1635 1646 1652 1657 1663 1674 1680 1685 1691 1703 1714 1720 1725 1731 1742 1748 1753 1759 1770 1776 1781 1787 1798 1810 1816 1821 1827 1838 1844 1849 1855 1866 1872 1877 1883 1894 1900 1906 1912 1917 1923 1934 1940 1945 1951 1962 1968 1973 1979 1990 1996 2001 2007 2018 2024 2029 2035 2046 2052 2057 2063 2074 2080 2085 2091.